Szczebrzeszyn: Remontowali kościelną wieżę, w kuli znaleźli historyczny skarb

Podczas remontu kościoła p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Szczebrzeszynie pracownicy natknęli się w kuli (bani), na szczycie kościelnej wieży, na ukryte przedmioty. Jak się okazało, pierwszy skarb został zdeponowany tam 187 lat temu, a drugi 88 lat temu. Jak wynika ze wstępnej analizy, dokumenty umieszczone zostały w 1860 roku i 7 września 1928 roku. Znalazły się tam m.in. zapiski o remontach kościoła i artefakty z epoki.

Autorzy listu z 1928 r. informują m.in. o tym kto jest prezydentem kraju, kto głową kościoła oraz wymieniają ówczesnych księży i lokalnych radnych oraz podsumowują co podczas remontu kościoła zostało wykonane. Co więcej oprócz papierowych dokumentów, w metalowej bani umieszczone zostają w 1928 roku monety: kopiejka z 1859 roku, 5 groszy z 1840 r. i 1923 r., a także 1 grosz z 1927 r., jak piszą autorzy – przedmioty te zostają złożone dla potomności.

Z kolei list z 1860 napisany został odręcznie. Umieszczono w nim podobne informacje, m.in. dotyczące kościoła oraz przeprowadzonego remontu. Treść została poświadczona przez kilkanaście osób odręcznymi podpisami.

Historia kościoła

Na przełomie XIV i XV wieku właściciel Szczebrzeszyna Dymitr z Goraja herbu Korczak sprowadza do Szczebrzeszyna franciszkanów. W 1398 r. przybywa arcybiskup halicko lwowski Jakub Strepa oraz generalny wikariusz Braci Mniejszych, Leonard. Uzgodniono, że Dymitr ufunduje dla franciszkanów kościół wraz z klasztorem.

W połowie XVI wieku, kalwini Górkowie, ówcześni właściciele Szczebrzeszyna zamienili farę p.w. św. Mikołaja na zbór kalwiński. Franciszkanie na krótki czas opuścili klasztor. Wrócili do Szczebrzeszyna za sprawą przychylnego franciszkanom Jana Zamoyskiego. Po powrocie zakonnicy odbudowali klasztor i kościół p.w. św. Trójcy.

Na początku XVII wieku kościół był w złym stanie technicznym. W 1610 roku rozpoczęto budowę nowej murowanej świątyni. Fundatorem był II Ordynat, Tomasz Zamoyski i jego żona Katarzyna z Ostrogskich Zamoyska. Jednocześnie zaczęto budować klasztor. Kościół konsekrowano w 1638 roku. W 1656 roku klasztor został spalony przez Szwedów, a kościół okradziony z całego wyposażenia przez Turków i Tatarów w 1672 roku. W kościele w 1672 roku zawiązano „konfederację szczebrzeszyńską” w obronie króla Jana III Sobieskiego.

Kolejnym zniszczeniom uległ na początku XVIII wieku, w czasie wojny północnej. Ponownie został odbudowany pod koniec XVIII wieku, kiedy otrzymał nowe późnobarokowe wyposażenie wnętrza. W 1783 roku, franciszkanie zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru, który przeznaczono na koszary wojskowe. Na ich miejsce przybyli z Zamościa ojcowie bonifratrzy. Sprowadzili oni z Zamościa łaskami słynący, obraz Matki Boskiej Bonifraterskiej i umieścili go w ołtarzu głównym gdzie znajduje się dotychczas.

W 1812 roku klasztor zamieniono na szpital, a kościół pełnił rolę kaplicy szpitalnej. Po odejściu Bonifratrów, do roku 1883 szpitalem i kościołem opiekowały się Siostry Miłosierdzia – Szarytki. Po upadku powstania styczniowego, w latach 1886 – 1914 kościół zamieniony został na cerkiew prawosławną p.w. św. Trójcy. Szarytki wydalono z klasztoru, a na ich miejsce sprowadzono prawosławne mniszki Krzyżanki.

Kościół w 1917 roku rekoncyliowano p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej i zwrócono katolikom, a w 1918 roku został przyłączony do parafii p.w. św. Mikołaja jako kościół filialny.

W latach 1940 – 1944 Niemcy urządzili w nim cerkiew prawosławną p.w. św. Trójcy. Od 1944 roku do 20 czerwca 1982 r funkcjonował jako kościół rektoralny p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej. W latach 1945 – 1974 szpitalem oraz kościołem zajmowały się siostry Józefinki. Do 20 czerwca 2007 roku funkcjonował jako kościół filialny parafii p.w. św. Mikołaja. Od 20 czerwca 2007 roku wyniesiony został do rangi kościoła parafialnego p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej.

2017-04-04 23:28:07
(fot. Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Szczebrzeszynie i Wikipedia, historię kościoła oprac. Janusz Kapecki)