Fakty i mity na temat alimentów. Kiedy się należą, czy można ich uniknąć?

Spore zainteresowanie czytelników wywołały nasze ostatnie materiały związane z tematyką rozwodów. Wiele osób prosiło o wyjaśnienie sprawy alimentów, które często są nieodzowne po rozstaniu pary mającej dzieci. Dlatego też adwokat Łukasz Lecyk z Kancelarii Adwokackiej przy ul. Chmielnej 13/6 w Lublinie, który specjalizuje się w sprawach rozwodowych, postanowił tym razem przedstawić główne fakty i mity w tej tematyce.

Mitem jest to, że alimenty należą się dla dziecka, tylko do ukończenia jego osiemnastego roku życia. Zgodnie z przepisem art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

– Kluczowe jest tu sformułowanie „nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie”. Jeśli dziecko ukończyło szkołę zawodową, ma fach w ręku i nie podejmuje dalszej nauki, Sąd w Lublinie może uznać, że taka osoba jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Z innej strony, jeśli, dziecko ukończyło liceum, rozpoczęło studia dzienne i ma dobre wyniki w nauce, Sąd zapewne stwierdzi, że taka osoba ma prawo do alimentów – bo uczy się i zdobywa wykształcenie – tłumaczy adwokat Łukasz Lecyk.

Często powtarzanym mitem jest przeświadczenie, że skoro niewiele się zarabia, to będzie się płaciło niskie alimenty. Tymczasem nic bardziej mylnego. Zgodnie kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

– Nie liczą się faktyczne zarobki, a możliwości zarobkowe. Przykład: Pan X zarabia 2 000 zł na rękę pracując jako kasjer. Ma wyższe wykształcenie, ukończył wiele dodatkowych kursów, a przy odrobinie wysiłku mógłby zdobyć lepiej płatną prace. Nie robi tego jednak z różnych powodów. Sąd może uznać, że Pan X powinien płacić wyższe alimenty, bo może osiągać lepsze zarobki, gdyby tylko podjął starania. Przepis ten ma na celu ochronę dziecka przed „kombinatorstwem” rodzica, który chcąc płacić mniejsze alimenty, zmienia pracę na gorzej płatną, znacznie poniżej jego kwalifikacji – wyjaśnia adwokat Łukasz Lecyk.

Kolejnym z mitów jest to, że pozew o podwyższenie alimentów można złożyć dopiero po roku. Tymczasem zgodnie z przepisem art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Kluczowe jest tu sformułowanie „w razie zmiany stosunków”. Jeśli wzrost usprawiedliwionych potrzeb dziecka nastąpi w ciągu np. miesiąca od uprawomocnienia się wyroku ustalającego wysokość alimentów, nie ma przeszkód by złożyć pozew do Sądu. Można sobie przecież taką sytuację wyobrazić. Przykładowo – dziecko ulega wypadkowi i konieczna jest kosztowna rehabilitacja. Albo z drugiej strony – zobowiązany do uiszczania alimentów zmienia pracę i zaczyna uzyskiwać dwa razy większe dochody niż dotychczas.

Niektórzy wierzą w to, że skoro nie pracują, lub też pracują na czarno, sąd nie będzie w stanie zweryfikować dochodów. Jest to kolejnym mitem, gdyż osoba dochodząca alimentów może złożyć stosowne wnioski dowodowe, które będą zmierzać do sprawdzenia statusu majątkowego pozwanego. Może to być zobowiązanie do złożenia deklaracji podatkowych za kilka lat wstecz czy wyciągów z rachunków bankowych. Można także zwrócić się do banku, w którym zobowiązany do płacenia alimentów ma kredyt i zweryfikować jego zdolność kredytową. W przypadku rolników, w stosownych instytucjach można sprawdzić czy otrzymują dopłaty i z jakiego rachunku bankowego korzystają. Wiedząc co osoba prowadząca gospodarstwo rolne uprawia, można także spróbować oszacować jakie dochody uzyskuje z tego tytułu.

Z uwagi na duże zainteresowanie naszych czytelników poradami prawnymi, będziemy cyklicznie publikować materiały związane z problemami, jakie mieszkańcy naszego regionu napotykają w życiu codziennym.

(fot. lublin112– zdjęcie ilustracyjne)