Ceremonia upamiętniająca ofiary Akcji Reinhardt w 80. rocznicę pierwszych masowych deportacji Żydów do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu

Organizatorami ceremonii są prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki oraz dr Tomasz Kranz, dyrektor Państwowego Muzeum na Majdanku, którego oddziałem jest Muzeum i Miejsce Pamięci w Bełżcu. Wezmą w niej udział przedstawiciele kościołów i związków wyznaniowych, w tym naczelny rabin Polski Michael Schudrich.

W czasie ceremonii zostaną odczytane relacje trojga świadków ocalałych z obozu w Bełżcu: Poli Hirszman, Ireny Schnitzer i Rudolfa Redera. Przedstawiona będzie również relacja Eustachego Ukraińskiego, nauczyciela ze szkoły powszechnej w Bełżcu. Odprawiona zostanie modlitwa w intencji ofiar obozu, a na koniec uczestnicy uroczystości oddadzą hołd ofiarom ludobójstwa zapalając znicze w niszy Ohel.

Zbrodnicza operacja wymierzona była w polskich Żydów mieszkających na terenie okupacyjnego Generalnego Gubernatorstwa i Okręgu Białostockiego. Dotknęła przede wszystkim ludność zamieszkałą na Lubelszczyźnie, w Małopolsce, na Podkarpaciu, oraz na Kresach południowo-wschodnich II Rzeczpospolitej.

Zagładą całych żydowskich społeczności kierował niemiecki zbrodniarz Odilo Globocnik, dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim. Pod jego kontrolą już z końcem 1941 r. rozpoczęto w Bełżcu budowę obozu. Za datę symbolizującą rozpoczęcie akcji eksterminacyjnej uznaje się 16/17 marca 1942 r., gdy do Bełżca przywieziono pierwszy transport Żydów z lubelskiego oraz lwowskiego getta.

Ofiarami niemieckiej akcji padli również Żydzi z Annopola, Baranowa, Biłgoraja, Biskupic, Biszczy, Bychawy, Goraja, Izbicy, Janowa Lubelskiego, Jarczowa, Komarowa, Krasnegostawu, Kraśniczyna, Kraśnika, Lubartowa, Lublina, Lubyczy Królewskiej, Łaszczowa, Majdanu Górnego, Michowa, Modliborzyc, Piask, Siennicy Różanej, Steniatyna, Szczebrzeszyna, Tarnogrodu, Tomaszowa Lubelskiego, Trawnik, Tyszowca, Urzędowa, Zakrzówka, Zamościa, Zwierzyńc i Żdanowa.

Wielu Żydów zginęło już w czasie przygotowań do transportu do niemieckich obozów zagłady w Bełżcu, Sobiborze, Treblince i Majdanku (KL Lublin).

Zwieńczeniem ludobójstwa była operacja, której Niemcy nadali szyderczą nazwę Erntefest („Dożynki”), przeprowadzona 3-4 listopada 1943 r. W ramach „Aktion Reinhardt”, która trwała od marca 1942 do listopada 1943 roku, Niemcy zamordowali około dwóch milionów Żydów. Większość uśmierconych stanowili Żydzi z terenów Generalnego Gubernatorstwa, z okręgu białostockiego i Komisariatu Rzeszy Wschód. Wśród ofiar była również ludność żydowska z Protektoratu Czech i Moraw, Słowacji, Rzeszy, Austrii, Grecji, Jugosławii, Francji, Holandii i Białorusi. W grudniu 1942 r. obóz został zamknięty. Przez następne miesiące Niemcy zacierali ślady swoich zbrodni.

Uroczystość będzie transmitowana na kanale IPNtv.

(fot. IPN, źródło IPN)