Co najchętniej zwiedzają turyści w Lublinie? Sprawdź popularne miejsca

W środę 26 lipca Miasto Lublin opublikowało dane dotyczące ruchu turystycznego w Lublinie. Jak wynika z zestawienia, kilka miejsc w Kozim Grodzie cieszy się największą popularnością. Są to: Zamek Lubelski, Krakowskie Przedmieście, Stare Miasto, Plac Litewski, Ogród Saski, Archikatedra i Wieża Trynitarska, Bazylika oo. Dominikanów i Centrum Spotkania Kultur. Nie należy jednak zapominać o innych, ciekawych miejscach w Lublinie.

Zamek Lubelski

fot. lublin112.pl

Siedziba główna Muzeum Narodowego w Lublinie mieści się na Wzgórzu Zamkowym, w zaadaptowanym na cele wystawiennicze neogotyckim gmachu dawnego więzienia, wzniesionego na ruinach Zamku Lubelskiego w XIX wieku. O królewskiej przeszłości niezmiennie przypominają dwa najstarsze obiekty będące pod opieką Muzeum – romański donżon oraz gotycka Kaplica Trójcy Świętej.

Początki Zamku Lubelskiego sięgają już XII wieku. Istniejący wówczas na wzgórzu zamkowym drewniany gród umocniony drewniano-ziemnym wałem był siedzibą kasztelana, a później starosty. Lublin w tym okresie wielokrotnie najeżdżały wrogie plemiona, m.in. Tatarów i Jadźwingów, dlatego w połowie XIII wieku na wzgórzu wzniesiono pierwszy murowany obiekt – wieżę obronno-mieszkalną, zwaną donżonem. Jest to najstarszy zabytek zachowany na terenie wzgórza zamkowego, zbudowany w stylu romańskim. Wieża utwierdziła lokalizację średniowiecznego założenia i dała początek murowanej zabudowie zamku.

W XIV wieku ze względu na strategiczne położenie Lublina, król Kazimierz Wielki postanowił wzmocnić obronność miasta i ufundował gotycki, murowany zamek otoczony murem obronnym. Jego częścią była Kaplica Trójcy Świętej – jeden z najcenniejszych zabytków średniowiecznej sztuki sakralnej, również zachowany do dziś. Jej wnętrza zostały ozdobione freskami bizantyjsko-ruskimi z fundacji króla Władysława Jagiełły w 1418 roku. Dzięki połączeniu zachodniej, gotyckiej architektury oraz wschodnich malowideł, Kaplica Trójcy Świętej stanowi unikatowy zabytek sztuki sakralnej w skali międzynarodowej.

W XV-XVI wieku Lublin był miastem o dużym znaczeniu politycznym i gospodarczym. Zamek Lubelski znajdował się wówczas na królewskim szlaku prowadzącym z Krakowa do Wilna. Z tego powodu cieszył się również zainteresowaniem i opieką kolejnych królów z dynastii Jagiellonów, którzy nadawali miastu liczne prawa i przywileje. Na zamku także, pod kuratelą Jana Długosza, wychowywali się synowie króla Kazimierza Jagiellończyka. Za czasów ostatnich Jagiellonów zamek został przebudowany w renesansową rezydencję na wzór Wawelu. W jego murach w 1569 roku doszło do zawarcia jednego z najważniejszych aktów w historii Polski – unii polsko-litewskiej, zwanej unią lubelską. W jej wyniku powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, która przetrwała aż do rozbiorów.

Po przeniesieniu stolicy Polski z Krakowa do Warszawy w 1596 roku, Zamek Lubelski stracił na znaczeniu i zaczął podupadać. Królowie nie mieli już potrzeby łożyć na jego utrzymanie i niezbędne remonty. W XVII wieku w wyniku licznych wojen, m.in. ze Szwedami, zamek został niemal całkowicie zniszczony. Lustracja starostwa lubelskiego z 1661 roku tak opisuje stan zamku: ten wszystek cale zrujnowany, sumy znacznej na restauracyją potrzebuje (…) przez nieprzyjaciela spalony, ostatek się zawaliło. Potwierdzeniem rozmiaru zniszczeń jest wizerunek Wzgórza Zamkowego na obrazie Pożar Lublina w 1719 r. Szczęśliwie jednak, ocalały dwie najstarsze budowle – kaplica i donżon.

W latach 1824-26 na ruinach dawnego zamku rozpoczęto budowę neogotyckiego gmachu więzienia, które funkcjonowało przez 128 lat. W latach 1831-1915 było tu więzienie carskie, głównie dla uczestników walk o niepodległość, m. in. powstańców styczniowych.
W okresie 1918-1939 obok więźniów kryminalnych odbywali tu karę członkowie ruchu komunistycznego, działający przeciwko państwu polskiemu. Druga wojna światowa i okupacja (1939-1944) to okres funkcjonowania więzienia hitlerowskiego, przez które przeszło 40.000 osób, głównie członków ruchu oporu. Po wyzwoleniu w sierpniu 1944 roku, zorganizowano na zamku polityczne więzienie karno-śledcze, podległe władzom sowieckim, a następnie Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego. Po likwidacji więzienia w 1954 roku i przeprowadzeniu prac remontowych zamek przeznaczono na cele kultury. Od 1957 roku jest on siedzibą główną Muzeum Narodowego w Lublinie.

Obecnie zbiory Muzeum, założonego w 1906 roku liczą ponad 175 tysięcy eksponatów, które pochodzą z wielu dziedzin kultury i sztuki – począwszy od archeologii, przez militaria, numizmaty, rzemiosło artystyczne, sztukę ludową, aż po malarstwo i sztukę współczesną. Jest to muzeum wielodziałowe, które reprezentuje zarówno narodowe, jak i europejskie dziedzictwo, ze szczególnym uwzględnieniem regionalnej spuścizny kulturowej.

Krakowskie Przedmieście

fot. lublin112.pl

Nazwa Krakowskie Przedmieście dawniej nie oznaczała jedynie ulicy. W średniowieczu i renesansie określano w ten sposób całą dzielnicę, znajdującą się naprzeciw Bramy Krakowskiej, wokół traktu wiodącego do Krakowa. Przedmieściem nazywano wtedy osady znajdujące się poza murami i wyłączone z prawa miejskiego, ale utworzone na gruntach należących do miasta. Po obwarowaniu Lublina przez Kazimierza Wielkiego, Krakowskie Przedmieście zostało zbudowane poza granicami murów miejskich.

W roku 1996 Rada Miejska podjęła decyzją o zamianie tzw. wąskiego Krakowskiego Przedmieścia od ulicy Kapucyńskiej do placu Łokietka na deptak. Zlikwidowano jezdnię, zastępując ją eleganckim chodnikiem. Oficjalne otwarcie deptaka odbyło się 8 października 1997 r.

Na odcinku Krakowskiego Przedmieścia pomiędzy Placem Litewskim a Starym Miastem znajduje się zwarta zabudowa pochodząca z okresu staropolskiego, przekształcana w XIX w. na kamienice czynszowe. Spacerując warto czasami podnieść głowę w górę. Kamienice są naprawdę piękne. Zbliżając się do Starego Miasta, po lewej stronie mijamy dwie interesujące budowle. To XV-wieczny kościół pw. Św. Ducha oraz Nowy Ratusz – obecna siedziba władz miasta, w miejscu, którego znajdował się niegdyś kościół i klasztor karmelitów bosych.

Stare Miasto

fot. lublin112.pl

Tak ładnie położonym Starym Miastem może poszczycić się niewiele miast w Polsce. Jednak to w Lublinie średniowieczny układ urbanistyczny oraz bogactwo zdobień wiekowych kamienic zachwycają turystów swoją autentycznością. Wędrówka po uliczkach i zaułkach pozwala na poznanie bogatej przeszłości Lublina.

W obrębie emanujących historią murów Starego Miasta mieści się wiele zabytków architektury z różnych epok, w tym pozostałości murów miejskich (Brama Krakowska i Grodzka oraz Baszta Gotycka), bogato zdobione renesansowe kamienice, dawny ratusz (Trybunał Koronny), Archikatedra, Wieża Trynitarska, Bazylika oo. Dominikanów czy Teatr Stary. Wewnątrz murów znajduje się także Plac Po Farze, a przed Bramą Krakowską – Plac Łokietka. Poza granicami murów miejskich znajduje się Zamek Lubelski z Kaplicą Trójcy Świętej oraz Donżonem.

Na powierzchni blisko 1 km2 znajduje się aż 110 zabytków. Stare Miasto posiada w ponad 70% oryginalną zabudowę. Z kolei najstarsze zabytki pochodzą już z XIII w. Unikalność Starego Miasta związana jest z tym, że budynki zachowały się w ich historycznym kształcie. Jest ono wpisane na listę Pomników Historii.

Plac Litewski

fot. lublin112.pl

Plac Litewski został usytuowany na terenie dawnego przedmieścia zwanego Krakowskim, stanowiącego przedpole bamy miejskiej prowadzącej na stary trakt krakowski. Teren dzisiejszego placu znajdował się pomiędzy głównym traktem handlowym miasta a starą drogą biegnącą wzdłuż posiadłości świętoduskich ku Wieniawie. Zarys miejsca, na którym zlokalizowany jest dzisiejszy plac Litewski można znaleźć na planie Lublina z 1783 roku. Teren dzisiejszego placu znajdował się poza zwartą zabudową Krakowskiego Przedmieścia. Od tego miejsca rozciągały się tereny należące do jurydyk ziemiańskich i kościelnych.

Sam plac ma kształt trójkąta. Stronę północną stanowią posesje Potockich, Sanguszków i Czartoryskich, stronę południową zabudowania kapucynów, stronę południową zabudowania bonifratrów. Na planie nie została zaznaczona nazwa placu. Przestrzeń placu powstała dopiero podczas działalności w Lublinie Komisji Województwa Lubelskiego (od 1816 roku), która poprzez wybudowanie traktu warszawskiego, wytrasowanie placu musztry dla wojska i zlokalizowanie na tym terenie siedzib władz wojewódzkich i powiatowych, przyczyniła się do uformowania placu Litewskiego. W 1839 roku Seweryn Sierpiński w swoim przewodniku Obraz miasta Lublina posłużył się po raz pierwszy nazwą plac Litewski. Wtedy plac stał się „centrum Lublina” i zasadniczo utrzymuje tę funkcję do dziś.

Na Placu Litewskim znajdują się pomniki Marszałka Józefa Piłsudskiego, Nieznanego Żołnierza oraz Konstytucji 3 Maja oraz obelisk upamiętniający podpisaniem aktu Unii Polsko-Litewskiej w 1569 r.

W roku obchodów 700-lecia Miasta Lublin Plac Litewski został na nowo otwarty. W sercu miasta stworzona została enklawa dla mieszkańców, jak i turystów. Powstała nowa fontanna multimedialna, która na aż pięć funkcji: wodę, światło, dźwięk, obraz i lasery, dzięki którym wieczorami można podziwiać wyjątkowe widowiska. Na miejscu są także liczne ławki i siedziska, które mogą pomieścić około 650 osób. Dla dzieci przygotowane zostały place zabaw.

Ogród Saski

fot. lublin112.pl

Ogród Saski w Lublinie to park miejski w Lublinie założony w 1837 roku według projektu inżyniera Feliksa Bieczyńskiego w stylu angielskim. Pod koniec XIX wieku wokół parku postawiono ozdobne ogrodzenie z bramą i domkiem odźwiernego. Ogrodzenie i bramę rozebrano po II wojnie światowej, pozostawiając jedynie wspomniany domek. Ich odbudowę rozpoczęto w roku 2007, a zakończono w 2008. Ogród ma około 12 ha powierzchni. Jest wpisany do rejestru zabytków.

Ogród Saski jest najstarszym parkiem Lublina, nazwanym tak od 1860 roku na wzór warszawski. Położony obecnie przy Al. Racławickich park został założony w 1837 roku na pofałdowanych terenach należących do lubelskich dominikanów. Pracami nad jego powstaniem kierował Feliks Łodzia Bieczyński. Początkowo ogrodzony i ekskluzywny, jednak na początku XX wieku pod presją społeczną stał się ogólnie dostępny.

W lutym 2012 roku rozpoczęto gruntowną rewitalizację Ogrodu Saskiego. Prace objęły: wymianę ogrodzenia, wymianę nawierzchni ścieżek, uporządkowanie roślinności, remont stawu, budowę kanalizacji deszczowej, przebudowę placu zabaw, rewitalizację muszli koncertowej i szaletu. Prace remontowe zakończono w 2013 roku, nakładem ok. 13 milionów złotych.

To tutaj każdego roku organizowane są różne wydarzenia kulturalne oraz wystawy. Warto na bieżąco sprawdzać harmonogram imprez, które odbywają się w Ogrodzie Saskim.

Archikatedra i Wieża Trynitarska

fot. lublin112.pl

Archikatedra

Kościół pod wezwaniem świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty wybudowany został w latach 1586-1604, z myślą o przybyłym wówczas do Lublina zakonie jezuitów. Projektantem kościoła był jeden z braci zakonnych – Jan Maria Bernardoni, który częściowo wzorował się na rzymskiej siedzibie jezuitów – świątyni Il Gesu. W XVIII w. Józef Meyer udekorował wnętrze świątyni pięknymi malowidłami, przedstawiającymi sceny z pisma świętego. Świątynia jezuitów stała się katedrą w 1805 r., po utworzeniu diecezji lubelskiej. Po zniszczeniach, jakie przyniosła druga wojna światowa, katedra została odbudowana i w takiej postaci możemy ją podziwiać do chwili obecnej.

Warto wejść do środka, aby przyjrzeć się bliżej iluzjonistycznym polichromiom oraz wspaniałemu wyposażeniu świątyni. W prezbiterium znajduje się XVII w. ołtarz wykonany z czarnej gruszki libańskiej, obecnie w swoim oryginalnym hebanowym kolorze, znajdują się w nim złote rzeźby świętych. W prezbiterium wiszą również dwa barokowe obrazy, Ostatnia wieczerza i Uczta Heroda. W kaplicach bocznych oprócz fresków możemy zobaczyć figury świętych, między innymi Ignacego Loyoli, oraz obrazy.

W ołtarzu bocznym przy lewej nawie wisi obraz Matki Boskiej Płaczącej. 3 lipca 1949 roku obraz płakał krwawymi łzami, które zostały zebrane i umieszczone w jednym z kamieni w koronie Maryi.

Warto udać się także do Zakrystii Akustycznej wykonanej w latach 1752-1754. Wykorzystany w niej został efekt świadomego doboru kształtu krzywizny sklepienia, gdzie głosy odbijające się z jednego naroża trafiają do drugiego. Po zniszczeniu kaplicy podczas II wojny światowej, została ona dokładnie odtworzona ze swoimi właściwościami akustycznymi. Obecnie w Zakrystii Akustycznej oraz w sąsiednim skarbcu eksponowane są cenne zbiory przedmiotów liturgicznych. W obydwu pomieszczeniach znajdują się iluzjonistyczne freski Meiera, przedstawiające tryumf wiary nad herezją oraz jeźdźca Apokalipsy.

W Archikatedrze znajduje się wiele przedmiotów przeniesionych do niej w XIX w. z kościoła św. Michała. Oprócz Krzyża Trybunalskiego jest także chrzcielnica z XIV w., tablice epitafijne, m.in. Sebastiana Klonowica, czy monstrancje.

Otwarte dla zwiedzających są także krypty. Znajdują się tam groby zmarłych biskupów lubelskich. Można oglądać ich ubrania, portrety nagrobne, przedmioty, z którymi chowani byli zmarli. Wejście do krypt znajduje się we wnętrzu katedry.

Wieża Trynitarska

Okazała Wieża Trynitarska była kiedyś niepozorną furtą w zabudowaniach przylegającego do murów miejskich kolegium jezuickiego. Dopiero po przebudowie w 1819 r. według projektu Antonio Corazziego, 60-metrowa wieża zaczęła dumnie górować nad miastem. Obiekt otrzymał neogotycką szatę oraz ośmioboczną nadbudowę ze stożkowym dachem krytym blachą. Prace ukończono w 1827 roku. Od tego czasu wygląd wieży nie uległ większym przeobrażeniom mimo przeprowadzanych prac renowacyjnych. W okresie II wojny światowej, podczas bombardowania Lublina, został uszkodzony dach oraz okna wieży, a wnętrze zostało zdewastowane.

Ostatni remont, w latach 1975–1978, wykonano na potrzeby Muzeum Archidiecezjalnego, które ma swoją siedzibę w tym miejscu do dnia dzisiejszego.

Ze szczytu wieży spogląda blaszany kogucik, który według legendy przestrzegał mieszkańców Koziego Grodu przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. Podobno do dziś czuwa nad miastem… Na jej ostatnim piętrze znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Lublina. Aby się tam dostać trzeba pokonać aż 207 schodków.

W wieży Trynitarskiej mieści się Muzeum Archidiecezjalne Sztuki Religijnej.

Bazylika oo. Dominikanów

fot. lublin112.pl

Bazylika ta jest jednym z najcenniejszych obiektów sakralnych w Lublinie. Kościół i klasztor ufundował w 1342 r. król Kazimierz Wielki. W murach kościoła w 1569 r., po podpisaniu unii lubelskiej, odprawiono nabożeństwo dziękczynne, w którym uczestniczył król Zygmunt August. Świątynia już wtedy cieszyła się międzynarodową sławą za sprawą umieszczenia w niej relikwii Krzyża Świętego, jednych z największych na świecie.

Z obecnością relikwii jest związanych wiele zadziwiających i cudownych wydarzeń. Według jednej z legend, procesja z relikwiarzem uratowała miasto od tragicznego pożaru w 1719 r. Niestety, w 1991 r. przechowywane w kościele przez stulecia relikwie zostały skradzione. Zespół klasztorny dominikanów w Lublinie jest zabytkiem, któremu przyznano Znak Dziedzictwa Europejskiego. Jest dostępny do zwiedzania prawie w całości, z galerią malarstwa, klasztorem i skarbcem klasztornym włącznie.

Bazylikę otacza jedenaście kaplic. W większości kaplic znajdują się ołtarze z II. połowy XVIII wieku z dynamicznymi, złoconymi, drewnianymi figurami będącymi znakomitym przykładem rzeźby lwowskiej. Z kolei nawę główną otaczają cztery (z sześciu istniejących pierwotnie) ołtarze – kaplice przyfilarowe.

Od południa do Bazyliki przylega kompleks klasztorny, z dwoma wirydarzami, z pochodzącą z wieku XIV częścią wschodnią, mieszczącą m.in. wspartą na jednym filarze „Salę Unii” – dawny refektarz klasztorny, rozbudowywany w wiekach XVI-XVIII.

W skarbcu kościelnym znajduje się owalny stół drewniany, na którym miano podpisać akt unii lubelskiej.

Centrum Spotkania Kultur

fot. lublin112.pl

Centrum Spotkania Kultur to największa instytucja kultury po wschodniej stronie Wisły, jest instytucją podległą pod Samorząd Województwa Lubelskiego, która funkcjonuje od 2016 roku. CSK znajduje się w samym sercu Lublina. To miejsce, w którym spotyka się przeszłość i przyszłość; kultura wysoka i popularna, sztuka tradycyjna i współczesna. Przez minione lata prezentowali się tutaj zarówno polscy jak i zagraniczni artyści reprezentujący niemalże wszystkie formy sztuki.

Inne atrakcje dla turystów

Nie zapominajmy, że w Lublinie są jeszcze inne atrakcje turystyczne do odkrywania. Oprócz tych najbardziej popularnych możemy jeszcze polecić Muzeum Wsi Lubelskiej, Państwowe Muzeum na Majdanku, Lubelską Trasę Podziemną, czy warty zobaczenia Zalew Zemborzycki, który można objechać dookoła rowerem wytyczoną ścieżką lub drogą przez las.

Lublin cały czas zachwyca turystów historią opowiadaną przez muzea, zabytki, tradycyjne smaki oraz legendy ukryte w uliczkach, zaułkach i murach kamienic. Doświadczanie miasta warto rozpocząć od spaceru po Starym Mieście i podążać szlakiem historycznego bogactwa, wielokulturowych korzeni, a także wciąż żywych tradycji okresu jagiellońskiego i diaspory żydowskiej. Warto również pamiętać o bogatym kalendarzu lubelskich wydarzeń kulturalnych. To jak? Przyjeżdżacie do Lublina?

(źródło UM Lublin\MKiDN\Wikipedia)