Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony przez prokuratora generalnego pierwszy z orzeczonych przez Sąd w Białej Podlaskiej nakazów zapłaty weksli przez emerytowanych górników. Chodzi o jedną ze spółek powiązanych z bialskim biznesmenem. Miała ona swoją siedzibę w Warszawie, adres korespondencyjny w Białej Podlaskiej, zaś działała na Śląsku.

Jej schemat działania wyglądał następująco. Poszukiwała ona osób, które były pracownikami kopalni. Emerytowanym górnikom oświadczano, że przysługują im nieodpłatne akcje Kompanii Węglowej lub Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Proponowali odkupienie prawa do tych udziałów za kwotę ok. 1 tys. zł. Z zainteresowanymi podpisywali umowę, której zabezpieczeniem był weksel na wypadek ewentualnych kar umownych.

Tymczasem okazywało się, górnikom tym nie przysługiwały żadne akcje. Spółka wypełniała zaś weksel na kwotę nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, gdyż jak twierdziła, osoby te nie wywiązały się z postanowień umowy. Chodziło o to, że nie figurowały w ewidencji osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia akcji. Następnie składała do sądu pozwy domagając się w nich nakazania pozwanym zapłaty kwoty z weksla wraz z odsetkami. Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej uwzględniał powództwa w całości i nakazywał pozwanym zapłatę dochodzonej kwoty wraz z ustawowymi odsetkami oraz obciążał pozwanych kosztami procesu.

Sprawą zajął się Prokurator Generalny, który ocenił, iż bialski błędnie uznał, że oszukani przez spółkę nie mieli statusu konsumentów. Pozwani zajmowali taką pozycję, a zatem obowiązkiem sądu było rozważenie z urzędu, czy poszczególne postanowienia kontraktowe umowy sprzedaży akcji nie naruszały praw uczestnika obrotu konsumenckiego. Sąd orzekając na niekorzyść ofiar spółki miał zaś nie respektować zasad konstytucyjnych oraz chronionych konstytucyjnie wolności i praw człowieka i obywatela.

Jednocześnie oceniono, że zaskarżonymi wyrokami sąd doprowadził do legalizacji lichwiarskiego wykorzystania mieszkańców jako konsumentów. W wyniku tego wyroki są niesprawiedliwe w najwyższym stopniu, dlatego też nie powinny funkcjonować w obrocie prawnym. Dlatego też prokuratura wniosła o ich uchylenie.

Pierwsze orzeczenie już zapadło. Zaskarżony przez Prokuratora Generalnego nakaz zapłaty został uchylony, sprawę zaś przekazano do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Pszczynie. Dodatkowo wobec działalności spółki toczy się również prokuratorskie śledztwo. Bialski biznesmen usłyszał już zarzuty doprowadzenia co najmniej 177 osób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w łącznej wysokości co najmniej 1,7 miliona złotych.

(fot. archiwum)