Kontrola jakości przetworów zbożowych. Wyniki i nieprawidłowości

W pierwszym kwartale 2024 roku przeprowadzono szczegółową kontrolę jakości przetworów zbożowych w Polsce. Inspektorzy sprawdzili 73 podmioty zajmujące się produkcją i konfekcjonowaniem tych produktów, w tym trzy firmy oferujące produkty ekologiczne. Głównym celem kontroli była weryfikacja zgodności produktów z ogólnymi przepisami dotyczącymi jakości handlowej żywności oraz ich zgodności z deklaracjami producentów.

Priorytetowe produkty pod lupą

Kontrola skupiła się na takich produktach jak mąki, kasze oraz płatki ze zbóż. Spośród 131 partii przetworów zbożowych, o łącznej masie 694 ton, nieprawidłowości stwierdzono w 14 partiach (10,7%). Badania laboratoryjne wykazały rozbieżności między deklarowanymi przez producentów wartościami odżywczymi a rzeczywistą zawartością błonnika, białka, tłuszczu, popiołu, soli, liczby opadania i wilgotności. Co istotne, w przypadku produktów ekologicznych, kontrola nie wykazała żadnych nieprawidłowości w parametrach fizykochemicznych.

Problemy z oznakowaniem

Znaczne nieprawidłowości dotyczyły znakowania przetworów zbożowych. Na 163 skontrolowane partie, 34 (20,9%) nie spełniały wymogów. Najczęściej występujące problemy to m.in.:

• Błędne informacje dotyczące zawartości glutenu w kaszach.
• Brak precyzyjnych informacji na temat składników alergennych, takich jak brak wskazania, że kasza pęczak jest „jęczmienna”.
• Zamieszczanie informacji sugerujących ekologiczne pochodzenie produktu, mimo braku odpowiedniego certyfikatu.
• Nieczytelne oznakowanie masy netto i daty przydatności do spożycia.
• Nieprawidłowe podanie wartości odżywczych oraz typów mąki.

Dodatkowo, kontrola objęła również jakość surowców używanych w produkcji przetworów zbożowych. Wśród 64 partii surowców (o łącznej masie 22 351 ton) nieprawidłowości stwierdzono w niespełna 10%. Problemy te dotyczyły głównie obecności szkodników oraz nadmiernej wilgotności surowców.

Warunki przechowywania i terminy ważności

Inspektorzy stwierdzili także, że jeden z zakładów wprowadzał do obrotu przeterminowane produkty. Ponadto, w jednym z magazynów gotowych wyrobów odnotowano zbyt niską temperaturę przechowywania, co nie odpowiadało normom określonym w dokumentacji zakładowej.

Sankcje i zalecenia

W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości, inspektorzy wydali szereg decyzji administracyjnych, w tym nakładających kary pieniężne, nakazujących prawidłowe oznakowanie, a także zakazujących wprowadzenia do obrotu niektórych produktów. Wydano również mandaty karne oraz zalecenia pokontrolne. Ze względu na trwające postępowania administracyjne i odwoławcze, ostateczna liczba i wysokość nałożonych sankcji może jeszcze ulec zmianie.

Zasady dla konsumentów

Warto przypomnieć konsumentom, że w Unii Europejskiej dopuszczone są jedynie modyfikacje genetyczne kukurydzy, a nie pszenicy. Dlatego informacje o braku GMO w produktach z innych zbóż mogą wprowadzać w błąd. Ponadto, przepisy wymagają, aby składniki alergenne, takie jak zboża zawierające gluten, były wyraźnie zaznaczone na etykietach produktów. Przeterminowane towary nie mogą być wprowadzane do obrotu, a ich sprzedaż jest surowo zabroniona.