Częściowe zaćmienie Słońca w Polsce już 29 marca. Jak je obserwować?

Czym jest zaćmienie Słońca?

Zaćmienie Słońca to zjawisko astronomiczne, które występuje, gdy Księżyc znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem, przesłaniając częściowo lub całkowicie jego tarczę. Dzieje się tak, ponieważ Księżyc rzuca cień na powierzchnię Ziemi, a obserwatorzy znajdujący się w tym cieniu mogą zobaczyć, jak Słońce stopniowo zanika lub zmniejsza się jego jasność.

Co to jest częściowe zaćmienie Słońca?

Częściowe zaćmienie Słońca ma miejsce, gdy Księżyc zasłania tylko fragment tarczy słonecznej. W przeciwieństwie do zaćmienia całkowitego, w którym Słońce zostaje całkowicie zakryte, podczas zaćmienia częściowego jego część pozostaje widoczna. Stopień zakrycia zależy od pozycji obserwatora na Ziemi – im bliżej środka cienia Księżyca, tym większa część Słońca zostaje zakryta.

Co zobaczymy 29 marca?

Zaćmienie nie będzie wszędzie jednakowo widoczne. Najlepsze warunki do obserwacji będą w północno-zachodniej Polsce – w Świnoujściu przykładowo Księżyc zasłoni 16,5 % tarczy Słońca. W innych miastach wartości te będą mniejsze, przykładowo w Warszawie zakrycie osiągnie 7,3 %, zaś w Rzeszowie 3,6 %.

Jak bezpiecznie obserwować zaćmienie Słońca?

Zaćmienie Słońca to fascynujące zjawisko astronomiczne, ale jego obserwacja wymaga odpowiednich środków ostrożności. Patrzenie bezpośrednio na Słońce, nawet gdy jest częściowo zakryte przez Księżyc, może poważnie uszkodzić wzrok. Oto najbezpieczniejsze metody obserwacji zaćmienia:

1. Specjalne okulary do obserwacji zaćmienia

Najlepszym i najprostszym sposobem na bezpieczne oglądanie zaćmienia są certyfikowane okulary do obserwacji Słońca. Powinny one spełniać normę ISO 12312-2 i posiadać specjalne filtry blokujące szkodliwe promieniowanie.

2. Filtry słoneczne do teleskopów i lornetek

Jeśli chcesz obserwować zaćmienie przez teleskop lub lornetkę, konieczne jest zastosowanie specjalnych filtrów słonecznych montowanych przed obiektywem. Nigdy nie należy patrzeć przez urządzenie optyczne bez filtra, ponieważ może to spowodować natychmiastowe uszkodzenie wzroku.

3. Szkło spawalnicze

Bezpiecznym zamiennikiem dla okularów do zaćmień może być szkło spawalnicze o stopniu przyciemnienia co najmniej 14. Nie wolno jednak używać przyciemnianych okularów przeciwsłonecznych, klisz fotograficznych ani płyt CD, ponieważ nie zapewniają one odpowiedniej ochrony.

4. Metoda rzutowania obrazu Słońca

Jednym z najbezpieczniejszych sposobów jest rzutowanie obrazu Słońca na białą kartkę. Można to zrobić za pomocą teleskopu, lornetki lub prostego kartonowego pudełka z małą dziurką (tzw. kamera otworkowa). Dzięki tej metodzie można obserwować zaćmienie bez ryzyka uszkodzenia oczu.

5. Transmisje internetowe i telewizyjne

Jeśli nie masz odpowiedniego sprzętu, możesz śledzić zaćmienie na żywo w transmisjach prowadzonych przez obserwatoria astronomiczne i portale naukowe.

Czego nie wolno robić?

• Nie patrz na Słońce gołym okiem, nawet na chwilę.
• Nie używaj zwykłych okularów przeciwsłonecznych, klisz fotograficznych, płyt CD/DVD ani folii aluminiowej – nie chronią one oczu przed szkodliwym promieniowaniem.
• Nie patrz przez teleskop lub lornetkę bez odpowiedniego filtra, ponieważ może to doprowadzić do trwałego uszkodzenia wzroku.

Przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności zaćmienie Słońca może być niezapomnianym doświadczeniem i okazją do podziwiania rzadkiego zjawiska astronomicznego.