Czwartek, 28 marca 202428/03/2024
690 680 960
690 680 960

Zaraźliwy nowotwór, czyli brodawczak ludzki (wirus HPV)

Od kurzajek do raka szyjki macicy albo krtani? Niestety to prawda – może się tak zdarzyć, jeśli zarazimy się wirusem HPV – czyli brodawczakiem ludzkim. Jak go rozpoznać? Co powoduje? Jak leczyć? Wyjaśniamy.

Czym jest wirus HPV (brodawczak ludzki)?

Wirus HPV to inaczej brodawczak ludzki. Już ponad 30 lat odkryto, że może on mieć znaczenie w rozwoju raka jajnika, a dziś wiemy, że jest istotnym czynnikiem ryzyka raka szyjki macicy. Objawia się zarówno łagodnymi, jak i wyraźnymi zmianami skórnymi (brodawki, kurzajki itd.).

Kontakt z wirusami HPV ma nawet ⅔ osób dorosłych i zwykle zakażenie nie daje żadnych objawów i układ odpornościowy samoistnie zwalcza wirusa. Ale nie dzieje się tak zawsze.

Jak można się zarazić brodawczakiem?

Zakażenie wirusem zazwyczaj ma miejsce przez kontakt seksualny, poród albo korzystanie z zakażonymi osobami z jednego ręcznika, ale też poprzez kontakt ze skórą osoby, która ma brodawczaka. Miejscem, gdzie łatwo o zakażenie, jest np. basen, solarium czy sauna.

Co zwiększa ryzyko zakażenia brodawczakiem?

Większe ryzyko zakażenia mają osoby, które posiadają dużą liczbę partnerów seksualnych, nie stosują zasad higieny osobistej, nie wykonują regularnie badań, stosują antykoncepcję hormonalną, palą papierosy, mają niedobory witaminy A, mają osłabioną odporność.

Szacuje się, że na świecie 640 mln osób jest zarażonych wirusem HPV i statystycznie większość kobiet przed 50. rokiem życia zostaje zakażona. Do zakażenia ponadto dochodzi częściej u młodych osób – w wieku 18-30 lat. Ryzyko zwiększają także urazy skóry – przez uszkodzony naskórek łatwiej wirusowi zaatakować organizm.

Brodawczak ludzki – jak go rozpoznać? Objawy wirusa HPV

Wirus HPV nie zawsze objawia się tak samo – wiele zależy od tego, jaki typ wirusa nas dotyczy. Objawy mogą być następujące:

  • brodawki skórne (np. kurzajki),
  • brodawki na błonach śluzowych jamy ustnej,
  • brodawki na błonach śluzowy dróg oddechowych i moczowych,
  • plamy barwnikowe na skórze, brodawki płaskie i plamy rumieniowe,
  • stan zapalny narządów płciowych,
  • łagodne zmiany brodawkowate narządów płciowych,
  • zmiany skórne o charakterze onkologicznym (te są spowodowane przez typy onkogenne wirusa i moga prowadzić do rozwoju nowotworów złośliwych, np. krtani, gardła, pochwy, odbytu, języka, szyjki macicy itd.).

Brodawki zwykle są bezbolesne. Większość zakażeń brodawczakiem mija samoistnie po ok. 2 latach, w efekcie prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Najgroźniejsze jest zakażenie typem wirusa HPV o wysokim ryzyku – jeśli taki wirus przetrwa w organizmie, może przyczynić się do rozwoju wielu poważnych nowotworów.

Wirus brodawczaka ludzkiego a nowotwory – czy powoduje raka?

Wirus HPV nie zawsze prowadzi do rozwoju nowotworu złośliwego, ale występuje jako częsty czynnik zwiększający ryzyko np. raka szyjki macicy, raka pochwy, raka sromu, raka odbytnicy, raka prącia, raka krtani, raka języka i wiele innych rodzajów. 

Istotna jest profilaktyka i wczesne wykrycia zakażenia brodawczakiem ludzkim. Obecnie mamy możliwość zaszczepienia się przeciwko HPV – taką profilaktykę poleca się zwłaszcza osobom młodym, u których jeszcze nie doszło do zakażenia wirusem. Niestety szczepionka nie ma wpływ na cofnięcie się zmian nowotworowych, jeśli już do nich doszło. Należy ponadto przynajmniej raz w życiu zrobić test na obecność HPV – takie zalecenia kieruje przede wszystkim do kobiet Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Materiał do testu pobiera ginekolog w postaci wymazu – to najpewniejsza metoda. Wczesne wykrycie HPV pozwala na wdrożenie leczenia i według ekspertów, szansę na niemal 100% wyleczenie.

Brodawczak – leczenie łagodnych i poważnych zmian

Jeśli chodzi o leczenie, jeśli zmiany są łagodne, czyli brodawczak ma postać zwykłych kurzajek, terapia polega na zastosowaniu np. kwasów (salicylowy, mlekowy), azotanu srebra (lapisowanie), krioterapii (wymrażanie), eletrokoagulacji (wykorzystanie prądu), laseroterapii (wykorzystanie lasera CO2). 

Jeśli brodawczak objawia się brodawkami płciowymi, czyli kłykcinami kończystymi, wykorzystuje się metody zachowawcze i zabiegowe. Stosuje się m.in. takie preparaty, jak podofilotoksyna, imikwimod, wyciąg z zielonej herbaty. 

W przypadku poważnym zmian o charakterze nowotworowym, zarówno na skórze, jak i narządach płciowych, konieczne jest wdrożenie leczenia onkologicznego ustalonego indywidualnie. Wśród dostępnych metod leczenia brodawczaków onkogennych stosuje się np. leczenie chirurgiczne, konizację szyjki macicy, wycięcie całej macicy, usunięcie węzłów chłonnych, radioterapia, chemioterapia.

Brodawczak wirusowy a łojotokowy – różnice

Jeśli zauważymy u siebie brodawki, nie zawsze oznaczają one brodawczaka wirusowego – mogą to być np. zmiany włóknikowe albo brodawki łojotokowe. Brodawki tego typu występują na całym ciele i zwykle usuwa się je laserem. 

Brodawkami wirusowymi można się zarazić głównie w miejscach publicznych, a w przypadku brodawek łojotokowych do rozwoju choroby może dojść np. w wyniku predyspozycji genetycznych albo w efekcie długotrwałego narażenia na słońce. 

W większości przypadków brodawki wywoływane przez wirus HPV pojawiają się na skórze na całym ciele w postaci kurzajek i brodawek płaskich. Raczej nie towarzyszy im świąd, ani ból. Poza skórą, mogą pojawić się na narządach płciowych. 

Brodawki łojotokowe natomiast pojawiają się najczęściej na twarzy i tułowiu – ale czasami też na narządach płciowych. Ich kolor jest podobny do koloru skóry (ale bywa, że mają barwę czarną lub brązową). Wielkość brodawek jest zróżnicowana. 

Jakie jeszcze występują różnice między brodawkami wirusowymi i łojotokowymi? Przeczytaj w artykule: Brodawczak wirusowy a łojotokowy – czym się różnią i jak usunąć brodawki?

Komentarze wyłączone

Z kraju