Według danych Komendy Głównej Policji w 2014 roku liczba samobójstw wynosiła 6165, a w roku 2024 już 4845. W tym okresie odnotowano spadek o 21,4 proc. – 1320 samobójstw mniej. - Efekty przynoszą m.in. opracowane standardy branżowe dla grup zawodowych oraz międzyresortowe działania zapobiegające samobójstwom” – mówiła dr Halszka Witkowska, wiceprezeska Stowarzyszenia Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego podczas konferencji Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym.
W minionym roku zanotowaliśmy pierwszy od 2018 roku spadek liczby śmierci samobójczych osób poniżej 19. roku życia. - Ważne, żebyśmy wszyscy - ministerstwa, eksperci, nauczyciele, rodziny - starali się działać w celu zapobiegania samobójstwom dzieci - mówiła dr Halszka Witkowska, sekretarz Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, podczas konferencji na temat raportu „Zrozumieć, aby zapobiec 2024 - zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży”.
Aż 1/3 samobójstw w 2022 r. stanowiły te w grupie wiekowej 60+, ale samobójstw – tzw. cichych - wśród seniorów zapewne było więcej. Specjaliści podkreślają potrzebę zajęcia się tą rosnącą liczebnie grupą pacjentów zagrożonych kryzysem psychicznym. Jeśli chodzi o dzieci i młodzież, reforma psychiatrii się nie powiedzie bez zmian w systemie edukacji.
Według danych Komendy Głównej Policji, każdego dnia w Polsce średnio 15 osób popełnia samobójstwo. Statystyki wśród młodych osób do 18. roku życia są coraz bardziej niepokojące. W 2021 r. policja odnotowała prawie 1500 prób samobójczych w tej grupie wiekowej, z czego 127 zakończyło się zgonem. Jednak dane te pokazują tylko te próby oraz śmierci samobójcze, o których zostały powiadomione organy ścigania.
Tylko 14 proc. uczniów dobrze komunikuje się z rodzicami na temat aktywności w Internecie, za to aż 30 proc. nie mówi nikomu o swoich kłopotach w sieci. „Internetowy hejt to problem, który coraz częściej kończy się tragicznie: głęboką depresją, samookaleczeniem, próbami samobójczymi” – mówił Jakub Płodzich, dyrektor Instytutu Lema, podsumowując projekt „Ogarnij hejt”.
Osoby w kryzysie powinny wiedzieć, że mogą liczyć nie tylko na lekarzy. Każdy z nas ma ważną rolę do odegrania - w rozpoznawaniu sygnałów ostrzegawczych i udzielaniu „pierwszej pomocy emocjonalnej”. Wsparcie otoczenia jest czasami równie ważnie, co pomoc specjalisty. Instytut Psychiatrii i Neurologii prowadzi działania edukacyjne i profilaktyczne w tym zakresie, z których w tym roku skorzystało kilka tysięcy osób.
W porównaniu z 2018 rokiem wyraźnie spadł odsetek uczniów ostatnich klas szkół ponadpodstawowych sięgających po alkohol, narkotyki i dopalacze - wynika z badania przeprowadzonego przez Centrum Badania Opinii Społecznej wraz z Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Rośnie natomiast zagrożenie uzależnieniem od internetu oraz liczba nastolatków mających myśli samobójcze.
Niemal o 80 proc. wzrosła w jednym roku liczba prób samobójczych podejmowanych przez dzieci i młodzież, a o 20 proc. liczba zgonów z tego powodu w tej grupie. System opieki psychiatrycznej jest od kilku lat reformowany; kolejne zmiany planowane są na najbliższe lata.
Wbrew niektórym doniesieniom medialnym pandemia nie spowodowała wzrostu liczby śmiertelnych zamachów na własne życie. Dobrze jednak nie jest, bo w Polsce liczba samobójstw ustabilizowała się na wciąż zbyt wysokim poziomie – oscyluje wokół 5,2 tysiąca. A średnio aż sześć osób jest ciężko dotkniętych traumatycznym doświadczeniem niewyobrażalnej straty w postaci odebrania sobie życia przez kogoś bliskiego.
Pod względem zachowań samobójczych osoby starsze bardzo różnią się od osób w młodym wieku. Młodzi bowiem zwykle popełniają samobójstwo pod wpływem impulsu, często po spożyciu alkoholu, podczas gdy osoby starsze z reguły długo planują zamach samobójczy i niestety, najczęściej skutecznie realizują swój plan. Wielu z tych niepotrzebnych śmierci można jednak uniknąć! Jak można im zapobiegać – podpowiada psychiatra dr Iwona Koszewska.
Każdy z nas może kiedyś zetknąć się z osobą, która znajduje się właśnie w kryzysie samobójczym. I każdy z nas jest w stanie udzielić jej wtedy wsparcia, które może uratować jej życie. Dowiedz się, co warto w takiej sytuacji robić i mówić.
10 września przypada Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. Jak pokazują statystyki, dziennie w Polsce 15 osób popełnia samobójstwo.
