Przyczyny zaćmy u dziecka

Zastanawiasz skąd, się bierze zaćma wrodzona u dziecka? Patologiczne zmiany w soczewce mogą być skutkiem uwarunkowań genetycznych, być dziedziczone po rodzicach. Rozwój zaćmy u dziecka może mieć też związek z różnymi zakażeniami wirusowymi, które kobieta miała w czasie ciąży np.:

• opryszczka, 
• różyczka, 
• kiła,
• świnka. 

Inną potencjalną przyczyną choroby jest zakażenie pierwotniakiem (Toksoplazma gondii, Toxocaracanis). Do czynników sprawczych zaćmy wrodzonej zaliczamy również zaburzenia chromosomalne (np. zespół Downa) lub choroby metaboliczne (np. galaktozemia). Na rozwój zaćmy może wpłynąć też długotrwałe stosowanie w ciąży glikokortykoidów. Warto wspomnieć również o wcześniactwie u cukrzycy u matki, co też może doprowadzić do zmętnienia soczewki oka. Z kolei zaćma nabyta może być wynikiem urazów gałki ocznej.

Warto dodać, że dziecko może urodzić się z zaćmą lub nabyć ją w pierwszym roku życia. Patrząc na polskie statystyki, rozpoznajemy zaćmę u dzieci w około 2 przypadkach na 10 000 żywych urodzeń.

Jakie są objawy zaćmy dziecięcej? 

Wiele dzieci dotkniętych zaćmą jest zbyt małych, by mogły samodzielnie zgłaszać rodzicom objawy (choroba może towarzyszyć im już od pierwszych dni życia). Dlatego bardzo ważna jest tutaj wzmożona czujność opiekunów. O istnieniu zaćmy u dziecka mogą świadczyć np.:

• białe źrenice, 
• częste przecieranie oczu dłońmi, 
• oczopląs,
• brak zainteresowania pokazywaną zabawką, 
• objaw palcowo-oczny (niemowlę uciska oczy piąstkami lub kciukiem).

Jak leczyć zaćmę u dziecka? Operacja usunięcia zaćmy

Należy podkreślić, że nieleczona zaćma dziecięca zwykle skutkuje: 

• zanikiem gałki ocznej,
• zezem towarzyszącym i oczopląsem,
• niedowidzeniem.

Leczenie farmakologiczne nie przynosi pożądanych efektów terapeutycznych, stąd jedyną ścieżką leczenia jest operacja usunięcia zaćmy. Kiedy wykonać zabieg chirurgiczny? Im wcześniej, tym lepsze będą rokowania. Optymalny czas na przeprowadzenie operacji w przypadku wrodzonej zaćmy jednostronnej to 4–6 tygodni. Natomiast u dzieci z zaćmą obustronną – najlepiej przeprowadzić procedurę zabiegową do ukończenia 10. tygodnia życia.

Najczęściej operację zaćmy przeprowadzamy pod narkozą, choć o wyborze znieczulenia lekarz decyduje zawsze indywidualnie. Po zastosowaniu znieczulenia ogólnego (lub rzadziej miejscowego) chirurg dokonuje niewielkiego nacięcia na oku i rozbija zmętniałą soczewkę ultradźwiękami. Następnie usuwa chorą soczewkę i wprowadza na jej miejsce nową sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową (ang. intraocular lens, IOL). 

Oczywiście operacja zaćmy dziecięcej nie kończy procesu leczenia. Bardzo ważne jest stawianie się z dzieckiem na regularne wizyty u okulisty oraz wykonywanie ćwiczeń akomodacji oka. Stymulacja wzrokowa powinna rozpocząć się jak najwcześniej i może trwać nawet kilka lat. Wymaga to cierpliwości i poświęcenia ze strony rodziców.

Warto wspomnieć, że u starszych dzieci niekiedy stosujemy też gazoprzepuszczalne soczewki kontaktowe, które są twarde, co gwarantuje dużą stabilność kształtu i wszczep IOL w późniejszym wieku.

Pamiętaj, że nie w każdym przypadku lekarze rozpoznają u dzieci zaćmę tuż po urodzeniu. Dlatego bacznie obserwuj pociechę i jeśli zauważysz niepokojące oznaki, zmiany w zachowaniu niezwłocznie skonsultuj się ze specjalistą.

Źródła:

https://podyplomie.pl/okulistyka/32083,zacma-dziecieca-leczenie-chirurgiczne-i-korekcja-bezsoczewkowosci [dostęp: 30.03.2024 r.]

https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/82134,zacma-dziecieca [dostęp: 30.03.2024 r.]