Zespół cieśni nadgarstka, jest coraz częściej diagnozowaną przypadłością. Codziennie wykonywanie tych samych czynności, praca biurowa, czy częste korzystanie z telefony lub komputera, powoduje iż nasze ręce oraz nadgarstki zostają przeciążone. Problem, dotyczy również sportowców, osób pracujących fizycznie a także niedoleczonych złamań. Czym jest zespół cieśni nadgarstka, i jak go rozpoznać?

Jakie są przyczyny zespołu cieśni nadgarstka?

Wpływ na pojawienie się zespołu cieśni nadgarstka ma wiele czynników, jednak najczęstszą przyczyną jest rutynowe wykonywanie tych samych czynności. Nie ma znaczenia, czy osoba pracuje w biurze, na budowie, czy w szpitalu. Codzienne wykonywanie tych samych czynności niezależnie od tego czy jest to pisanie na klawiaturze, dźwiganie ciężarów, czy malowanie obrazów, prowadzi do przeciążenia naszych dłoni. Poza wykonywaniem rutynowych czynności, wpływ również mają:

• źle wygojone złamania
• zaburzenia hormonalne
• krwiaki
• niedobór witamin B12 i B6

Zespół cieśni nadgarstka powoduje konflikt nerwu pośrodkowego, wraz z jego anatomicznymi strukturami. Występujący ucisk włókien nerwowych, powoduje ból a także obrzęk.

Jak rozpoznać zespół cieśni nadgarstka?

Ból, drętwienie, mrowienie, sztywne palce, uczucie przepływającego prądu to jedne z objawów tej dolegliwości. Najczęściej podczas snu, pojawiają się silne dolegliwości bólowe, promieniujące do ramienia, barku, a nawet do potylicy. Uczucie mocnego mrowienia, ucisku, jest bardzo uciążliwe, co utrudnia spanie, a także znalezienie odpowiedniej pozycji do snu. W stadium zaawansowanym, dochodzi do silnych bóli, zaburzeniem czucia w opuszkach palców, dochodzi również do problemów w codziennym funkcjonowaniu.

Wykonywanie prostych czynności takich jak, podniesienie talerzyka, złapanie szczotki, czy umycie filiżanki staje się bardzo bolesne, i niemożliwe. W takim stadium nasza dłoń nie chce zaciskać się w pięść, a czynność jakim jest chwytanie jest zaburzona. Aby rozpoznać chorobę, można w domu wykonać kilka testów, które pozwolą nam sprawdzić sprawność ręki, a także nerwów. Do takich testów zaliczamy:

• Test Phalena – złóż dłonie razem jak do modlitwy, dociśnij i utrzymaj tą pozycję ok 3 minut. Jeżeli poczujesz, ucisk, drętwienie, mrowienie, to znaczy że wynik testu jest pozytywny i mamy problem z zespołem cieśni nadgarstka.
• Test Tinela –  rękę kładziemy na stole, następnie pulsacyjne naciskamy nerw pośrodku nadgarstka. Podobnie jak przy teście Phalena, uczucie mrowienia, drętwienia, bólu, czy dyskomfortu, daje wynik pozytywny.
• Test Durkana – test podobny do Tinela, jednak zamiast pulsacyjnego naciskania, należy przytrzymać nerw pośrodku nadgarstka, przez około minutę. Pozytywny wynik charakteryzuje się jak w powyższych testach, bólem, mrowieniem, drętwieniem.

Wykonanie takiego testu w domu, nie daje jednoznacznego wyniku, dlatego najważniejsze jest aby udać się na konsultacje lekarską, która pozwoli postawić diagnozę przy pomocy badań specjalistycznych. Do takich badań należy ultrasonografia, oraz elektromiografia.

Jak wygląda leczenie zespołu cieśni nadgarstka?

Lekarz, który zajmuje się leczeniem cieśni nadgarstka jest ortopedą, i to właśnie do niego trzeba się zgłosić na konsultację. Zazwyczaj na takiej wizycie, wystarczy obraz kliniczny i wykonanie kilku testów, które mają za zadanie sprawdzenie zdolności manualnej naszej ręki. Ważną kwestia, jest szybkie wykrycie choroby, ponieważ pomoże to w leczeniu, a także pozwoli uniknąć operacji. Poza operacja, zapalenie cieśni nadgarstka można leczyć:

• Unieruchomieniem w ortezie
• Przyjmowaniem leków niesteroidowych przeciwzapalnych
• Fizykoterapią
• Ultradźwiękami
• Prądami TENS
• Podaniem sterydów do kanału nadgarstka
• Kinesiotaping

Jeżeli powyższe metody, nie przynoszą poprawy, oraz ulgi w bólu, konieczna będzie operacja. Nie ma co zwlekać z jej wykonaniem, ponieważ stan zapalny będzie się nasilać, a dolegliwości staną się bardziej doskwierające. Nieleczony zespół cieśni nadgarstka, może prowadzić do całkowitej utraty czucia w dłoni.

Jak wygląda leczenie operacyjne i okres rekonwalescencji?

Operacja zespołu cieśni nadgarstka wykonywana zazwyczaj jest metodą endoskopową, trwa zaledwie kilka minut, i wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym. Polega na wykonaniu małego nacięcia, następnie zwiększana jest przestrzeń kanału nadgarstka, poprzez przecięcie poprzecznego więzadła. Takie nacięcie powoduje, iż więzadło odrasta, ale jest dłuższe i nie powoduje ucisku. Taki proces trwa około 3 miesięcy.

Może się zdarzyć sytuacja, w której konieczna będzie operacja metoda otwartą. Najczęściej wykonuje się jest w bardzo zaawansowanym stopniu. Podczas operacji metoda otwartą, wykonuje się ok 4 centymetrowe nacięcie w okolicy nasady dłoni. Następnie prócz poszerzenia kanału, i przecięciu więzadła, dokonuje się usunięcia występującej zapalnej ziarniny.

Rekonwalescencja uzależniona jest od wybranej metody operacji. W przypadku zabiegu wykonywanego endoskopowo, rana jest malutka, tkanki mniej uszkodzone, a ból znikomy. Pacjent już następnego dnia, powinien wrócić do wykonywania codziennych czynności. Po operacji metoda otwartą, pacjent w ciągu 14 dni wraca do pełnej sprawności. Rehabilitacja po takich zabiegach nie jest potrzebna, należy jednak pamiętać aby nie forsować ręki. Do pracy można wrócić po 4 tygodniach jeżeli jest to praca lekka np.: biurowa. W przypadku pracowników fizycznych, czy sportowców, okres rekonwalescencji jest dłuższy. Zaleca się aby wrócić do pracy czy treningów po 2 miesiącach.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia zespołu cieśni nadgarstka, należy przestrzegać kilku zasad:

• Spożywaj produkty bogate w witaminę B6 która wspomaga nasz układ nerwowy
• Kwasy tłuszczowe działają przeciwzapalnie warto a nich korzystać
• Zainwestuj w dobry materac aby nie nadwyrężać mięśni o stawów
• Zadbaj o ergonomiczna pozycję w pracy
• Używaj specjalnych podkładek pod mysz, klawiaturę
• Zadbaj o przerwy w pracy i rozluźnij ciało
• Wykonuj pracę w różnych niemonotonnych pozycjach
• Stosuj masaże 

Jeżeli pojawią się trudności ze snem spowodowane mrowieniem, bólem czy drętwieniem, nie czekaj aż „to minie”. Udaj się do specjalisty, zwiększasz szanse na całkowite wyleczenie, bez wykonywania operacji. Źle leczony, lub nieleczony ZCN, może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia, a nawet do całkowitego utraty czucia w dłoni.