Przez lata uważano, że skradziony w czasie wojny obraz przepadł na zawsze. Udało się go odzyskać

Do lubelskiego Muzeum Narodowego powrócił datowany na lata 1650-1680 obraz holenderskiego malarza Fransa Posta. Dzieło pod tytułem „Egzotyczny widok” zostało zaraz po II Wojny Światowej skradzione z ówczesnej siedziby muzeum przy ul. Narutowicza. Przez lata obraz uważano za stratę wojenną. Jednak w 2017 roku kustosz lubelskiego muzeum Helena Jankowska-Paluch dokonując analizy wykazów strat wojennych zwróciła uwagę, że podobny obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Utracone malowidło miało jednak większe wymiary, rozleglejszą kompozycję, podpis artysty i dziurę w płótnie.

Postanowiono więc dokonać weryfikacji dokumentów znajdujących się w obu muzeach oraz przeprowadzić badania konserwatorskie. Oględziny obrazu wyjaśniły rozbieżności związane z wymiarami. Został on przycięty z każdej strony, przez co utracił on ok. 45% powierzchni lica. Udało się ustalić, że kiedy tuż po wojnie dokonano jego kradzieży, obraz był wtedy uszkodzony, gdyż posiadał dziurę w płótnie. Dlatego też zostało ono przycięte a następnie nabite na nowe krosno.

Jak wyjaśniają pracownicy Muzeum Narodowego w Lublinie, nawet w tamtych czasach każdy konserwator dzieł sztuki uznałby tego typu działanie za barbarzyńskie i z pewnością zabiegów tych nie dokonał żaden muzealnik. Obraz zaoferowano Muzeum Narodowmu w Warszawie w 1949 r wraz z dwoma innymi dziełami. Podjęto decyzję o zakupie tylko tego jednego obrazu, przeznaczając na to kwotę 50 tys. zł. Placówka nabywając dzieło, prawdopodobnie nie znała jego pochodzenia.

Autor obrazu Frans Janszoon Post urodził się w 1612 r. w Lejdzie a zmarł w 1680 r. w Haarlemie. Był holenderskim malarzem pejzażystą. Jako pierwszy Europejczyk malował krajobrazy Ameryki Południowej. Artysta malował przede wszystkim brazylijskie pejzaże. Przedstawiał na nich florę i faunę Nowego Świata oraz niewielkie scenki rodzajowe z tubylcami. Jego prace odznaczają się dokładnością i precyzją wykonania, świeżą kolorystyką i nastrojowością. Za życia był ceniony głównie ze względu na egzotykę przedstawień, w wieku XX uważano go za prymitywistę. Obecnie krytycy sztuki zwracają szczególną uwagę na spontaniczny i bardzo indywidualny sposób obrazowania stosowany przez Posta. Największe zbiory prac twórcy posiadają Muzeum w Luwrze, Rijksmuseum, National Gallery of Ireland i Ham House w Londynie.

(fot. Muzeum Narodowe Lublin)