Czym jest tabletka „po” i jak działa?

Antykoncepcja awaryjna, czyli popularnie zwane tabletki „dzień po” to środki przyjmowane w celu ochrony przed ciążą, gdy inne metody zabezpieczenia z jakiegoś powodu zawiodą (lub w sporadycznych sytuacjach dojdzie do współżycia bez zabezpieczenia). Tabletki „dzień po” należy stosować wyłącznie w uzasadnionych przypadkach i nie mogą być traktowane jako podstawowa metoda ochrony przed zapłodnieniem. Należy zażywać je możliwie najrzadziej (nie częściej niż 1 raz w danym cyklu) i zgodnie z wytycznymi znajdującymi się w dołączonej do opakowania ulotce. 

Podstawowe działanie tabletek „dzień po” polega na opóźnianiu lub hamowaniu owulacji, co jest zasadne, gdyż uwolnienie komórki jajowej jest niezbędne, by mogło dojść do jej zapłodnienia przez plemniki. Jeśli pigułka „po” opóźni owulację, plemniki nie zdążą komórki jajowej zapłodnić i obumrą w drogach rodnych kobiety, a ta uniknie ciąży. Antykoncepcja awaryjna wyróżnia się wysoką skutecznością ochrony przed ciążą, jednak jest warunek – pigułkę należy połknąć w możliwie najkrótszym czasie od stosunku. Może być to jednak problematyczne, biorąc pod uwagę fakt, że antykoncepcja awaryjna dostępna jest w naszym kraju jedynie na receptę, a z terminami u lekarzy przyjmującymi stacjonarnie bywa różnie. 

Kto wystawia receptę na tabletkę „dzień po” i kto może ją otrzymać?

W Polsce nie można kupić antykoncepcji awaryjnej bez recepty, co jest utrudnieniem, gdy nie można w porę dostać się na stacjonarną wizytę do specjalisty, a tabletka „dzień po” po owulacji może już nie zadziałać. Na szczęście dopuszczalne są konsultacje zdalne z lekarzem, w czasie których można otrzymać receptę – przykładem jest strona TabletkaDzienPo umożliwiająca taką opcję. Decydując się na antykoncepcję awaryjną, trzeba jednak przygotować się na to, ile kosztuje tabletka „dzień po”, a nie jest to opcja najtańsza. Pigułka po nie ma poza tym 100% skuteczności działania, więc jeśli przez pacjentkę zostanie przyjęta tabletka „dzień po”, a okres się nie pojawi, powinna ona wykonać test ciążowy. 

Od którego roku życia są tabletki „dzień po”?

Pacjentki aktywne seksualnie, które nie chcą zajść w ciążę, powinny się zabezpieczać, a jeśli to zabezpieczenie zawiedzie lub okazjonalnie zdarzy się seks bez zabezpieczenia, pomóc może antykoncepcja awaryjna. Pojawić może się jednak pytanie, od jakiego wieku może być przyjmowana tabletka „dzień po”. Medycznym przeciwwskazaniem, które byłoby wyszczególnione w ulotce, nie jest wiek poniżej 18 lat. Jeśli jednak chodzi o możliwość zastosowania leku u pacjentek niepełnoletnich, należałoby skonsultować się z doświadczonym lekarzem bądź poszukać danych prawnych w ustawie. 

W tym miejscu trzeba też dodać, że osoby niepełnoletnie mogą odbywać konsultacje lekarskie wyłącznie wtedy, jeśli ich rodzic o tym wie. Wymagane jest, aby pacjenci do 16. roku życia odbywali konsultacje z lekarzem w obecności rodzica. Młodzież od 16. roku życia może natomiast konsultować się z lekarzem samodzielnie, przy czym i tak potrzebuje na to pisemnego upoważnienia od swojego opiekuna prawnego. Osobną kwestią jest poza tym możliwość wydawania niektórych leków osobom niepełnoletnim przez farmaceutów.