Nowy program kompleksowego postępowania diagnostyczno-leczniczego u pacjentów z padaczką lekooporną w USK Nr 4 w Lublinie (zdjęcia)

Diagnostyka przedoperacyjna

Program opiera się na ścisłej współpracy Klinicznego Oddziału Neurologii kierowanego przez prof. dr hab. n. med. Konrada Rejdaka oraz Klinicznego Oddziału Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej, którego Lekarzem Kierującym jest prof. dr hab. n. med. Radosław Rola. Wzorem najlepszych ośrodków na świecie pacjenci będą diagnozowani i monitorowani w warunkach oddziału neurologicznego, a następnie – po zidentyfikowaniu ogniska padaczkorodnego – kierowani na operację neurochirurgiczną.

– To nowoczesny, ważny, acz w Polsce słabo rozwinięty nurt. Z powodu braku dostatecznego finansowania, polskim standardem jest monitorowanie pacjenta z padaczką na oddziale neurochirurgicznym tuż przed operacją. Diagnostyka i wielodniowe przebywanie chorych na oddziale neurologicznym pozwalają na uważną obserwację z rejestrowaniem napadów padaczkowych, dzięki której możliwe jest precyzyjne wskazanie okolicy mózgu generującej napady. Nierzadko odpowiadają za nie niewidoczne w badaniach standardowych ogniska, które można wskazać jedynie podczas długiej i wnikliwej obserwacji. Chcemy stworzyć modelowy program dla całego kraju, w którym interdyscyplinarny zespół doświadczonych neurologów, psychologów, elektroencefalografistów, przy pomocy zaawansowanych technik obrazowania, takich jak rezonans magnetyczny o wysokiej rozdzielczości czy pozytonowa tomografia emisyjna PET, a także ciągłego badania EEG zapewnia opiekę i monitorowanie pacjentów przed i po operacji wykonanej przez neurochirurgów. To procedura, która w wielu przypadkach zapewnia najlepsze efekty leczenia. Jako środowisko neurologów zabiegamy o jej formalne wydzielenie w polskim systemie ochrony zdrowia od lat. Efektem pojawienia się USK Nr 4 w Lublinie na międzynarodowej mapie ośrodków realizujących kompleksową ścieżkę postępowania u chorych z padaczką lekooporną będą obserwacje kliniczne pozwalające ocenić skuteczność programu, które następnie będziemy przedstawiać na ogólnopolskich forach – mówi prof. dr hab. n. med. Konrad Rejdak, Lekarz Kierujący Klinicznym Oddziałem Neurologii USK Nr 4 w Lublinie.

Tego typu wielostopniowe postępowanie jest rekomendowane m.in. przez reprezentowaną przez prof. Konrada Rejdaka Sekcję Padaczki Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Padaczka lekooporna

W Polsce na padaczkę (epilepsję) choruje obecnie około 370 tys. osób. U około 25-30 proc. z nich jest to padaczka lekooporna. To szczególny typ choroby, który nie reaguje na leczenie standardowymi lekami przeciwpadaczkowymi. Najskuteczniejszą metodą leczenia, mogącą prowadzić do ustąpienia lub znacznego zmniejszenia objawów, jest leczenie operacyjne. Do niego kwalifikuje się kilka procent pacjentów z padaczką lekooporną, u których możliwe jest ścisłe określenie źródła napadów.

– Kwalifikacja pacjentów do operacji to proces żmudny, wymagający pracy zespołowej. Dzięki programowi wprowadzonemu w USK Nr 4 w Lublinie mogą z niej skorzystać pacjenci, u których występuje zjawisko lekooporności i którzy z jakiegoś powodu – czy to zbyt krótkiej diagnostyki, czy braku świadomości o istnieniu skutecznego i bezpiecznego leczenia operacyjnego – zostali pominięci. Warto zauważyć, że w większości przypadków w badaniu obrazowym odpowiedzialny za padaczkę obszar mózgu wygląda prawie jak obszar zdrowy. Wyjątkiem jest padaczka wynikająca z obecności guza czy innych zmian strukturalnych. Wielodniowa obserwacja w Klinicznym Oddziale Neurologii umożliwia dokładną diagnostykę wraz z rejestracją napadu przez wideo EEG. Nagranie pozwala lekarzom stwierdzić, czy objawy są charakterystyczne dla danej lokalizacji w mózgu. By jeszcze lepiej upewnić się, które miejsce należy zoperować, możemy skorzystać z zaawansowanych technik obrazowych, takich jak PET – tłumaczy dr n. med. Paweł Szmygin z Klinicznego Oddziału Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej USK Nr 4 w Lublinie.

Specjalista należy do zespołu neurochirurgów szpitala, którzy uczestniczyli w międzynarodowych kursach poświęconych przedoperacyjnej ocenie padaczki.

Wizyta prof. Arthura Cukierta

W Klinicznym Oddziale Neurologii została wyznaczona specjalna przestrzeń do ciągłego monitorowania pacjentów z techniką wideo EEG. Do ośrodka zaproszono też wybitnego i znanego w środowisku medycznym neurochirurga prof. Arthura Cukierta z Międzynarodowej Ligi Przeciwpadaczkowej – najważniejszej na świecie organizacji naukowej zajmującej się padaczką. Liga opracowuje i aktualizuje definicje, klasyfikacje i wytyczne, którymi posługują się instytucje z różnych krajów.

Prof. Cukiert jest obecnie dyrektorem Kliniki Neurologii i Neurochirurgii i szefem programu chirurgii epilepsji w Sao Paulo w Brazylii. Jego główne zainteresowania jako lekarza i naukowca koncentrują się wokół operacyjnego leczenia padaczki. Z doświadczeń eksperta regularnie korzystają specjaliści Klinicznego Oddziału Neurologii i Klinicznego Oddziału Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej, Zakładu Medycyny Nuklearnej PET i innych jednostek USK Nr 4 w Lublinie, konsultując z nim przypadki poszczególnych pacjentów kwalifikowanych do leczenia operacyjnego.

W dniach 16-18 czerwca 2025 roku prof. Arthur Cukiert wizytuje Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie, uczestnicząc w operacjach pierwszych pacjentów korzystających ze ścieżki diagnostyki i leczenia w ramach utworzonego programu. 18 czerwca będzie on gościem organizowanego w szpitalu spotkania naukowo-szkoleniowego poświęconego padaczce lekoopornej, podczas którego przedstawi metody chirurgicznego leczenia tego schorzenia.

Zalety programu:
∙ szczegółowa diagnostyka i precyzyjna kwalifikacja pacjentów,
∙ kompleksowa opieka przedoperacyjna,
∙ możliwość określenia dokładnego miejsca odpowiedzialnego za napady padaczkowe,
∙ postępowanie skojarzone w oparciu o farmakoterapię i metody inwazyjne,
∙ precyzyjne leczenie operacyjne,
∙ długookresowa opieka pooperacyjna,
∙ uniknięcie przez pacjentów niepożądanych skutków (np. rozprzestrzenienia się aktywności epileptycznej) wynikających z przedłużania terapii farmakologicznej bez interwencji operacyjnej.

– Aktualnie realizowany program jest dla naszego zespołu urzeczywistnieniem wieloletnich planów i trwających od dłuższego czasu przygotowań. Uruchomienie go wspólnie z Klinicznym Oddziałem Neurologii zapewnia naszym pacjentom opiekę w nowym obszarze i tym samym czyni USK Nr 4 w Lublinie jednym z nielicznych w Polsce ośrodków świadczących pełny zakres opieki neurochirurgicznej – mówi prof. dr hab. n. med. Radosław Rola, Lekarz Kierujący Klinicznym Oddziałem Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięce USK Nr 4 w Lublinie.

Galeria zdjęć

Następna strona

(Źródło: USK Nr 4 w Lublinie)