Obchody 75. rocznicy likwidacji niemieckiego więzienia na Zamku w Lublinie

22 lipca 1944 roku została przeprowadzona w Lublinie, po raz pierwszy w okupowanej Polsce, akcja likwidacji więzienia dokonana przez niemieckie służby bezpieczeństwa.

Masowe rozstrzeliwania na Zamku Lubelskim rozpoczęto na kilka dni przed opuszczeniem Lublina przez Niemców. Akcję likwidacji więźniów przeprowadzono w dniach 19-22 lipca 1944 r., a rozpoczęła się od transportu części skazańców z Zamku na Majdanek. Więźniów przewożono w hermetycznie zamkniętych ciężarówkach. Podczas przejazdu duszono ich gazami spalinowymi.

21 lipca 1944 r. wywieziono z Zamku na Majdanek największą liczbę skazańców. 22 lipca 1944 r. z siedziby gestapo „Pod Zegarem” przybył na Zamek oddział egzekucyjny. Akcję rozpoczęto około godziny dziewiątej. Jako pierwszych rozstrzelano Żydów w sali krawieckiej o numerze 35, w tym kobiety i dzieci. Następnie doprowadzono więźniów z cel 8 i 9. Gdy celę 35 zapełniono ciałami, egzekucję przeniesiono do celi 34.

Rozstrzeliwano też na dziedzińcu, w celach i na korytarzu więziennym. Następnie oddział gestapowców z Hermanem Warthoffem na czele i władze więzienne z komendantem Peterem Paulem Domnickiem opuścili pośpiesznie Zamek, pozostawiając resztę więźniów przy życiu. W godzinach południowych strażnicy polscy otworzyli cele, uwalniając około tysiąca osób.

Po ucieczce Niemców Zamek wypełnił tłum lublinian, gromadzących się w okolicy już od kilku godzin. Oczom ich ukazał się wstrząsający widok. Na dziedzińcu i w celach leżały stosy ciał. Krew przeciekała przez posadzkę. Wśród ofiar, z których większość miała rany postrzałowe czaszki, odnaleziono jeszcze żyjących. Z ponad 300 osób zamordowanych 22 lipca, 127 zostało pogrzebanych u podnóża Zamku 28 lipca 1944 r.

(fot. lublin112.pl, ZL)