Suplementy z żelazem? Nie na własną rękę!
08:15 27-10-2023
O anemii – w uproszczeniu niedoborze żelaza – wie niemal każdy. Mało kto zdaje sobie sprawę zaś z tego, że skutki nadmiaru żelaza w organizmie mogą doprowadzić do poważnych uszkodzeń narządów, a powikłania w postaci problemów z sercem, stawami, trzustką czy wątrobą mogą ujawnić się nawet po kilku latach. Przeładowanie organizmu żelazem może doprowadzić nawet do cukrzycy czy marskości wątroby. A trzeba pamiętać, że organizm tak łatwo żelaza się nie pozbywa.
– Wieloletnie przetaczania krwi stosowane m.in. w hemofilii, małopłytkowości czy niedokrwistości wiążą się dla pacjenta, szczególnie w przypadku koncentratu płytek krwi, z ryzykiem zakażeń, a także z odkładaniem żelaza, co zagraża zdrowiu i życiu chorych. Przy częstych przetoczeniach może na przykład dojść do „przeładowania” żelazem różnych narządów, np. wątroby, serca czy tarczycy – mówi prof. Iwona Hus, jego prezes i kierownik Oddziału Chorób Układu Chłonnego Kliniki Hematologii Instytutu Hematologii i Transfuzjologii.
Jak to możliwe, że krew, uważana za jeden z najbezpieczniejszych leków, może być zagrożeniem? Kłopot polega na tym, że nie do końca umiemy wydalić z organizmu nadmiar żelaza.
– O ile krew jest bezpieczna, to już ciągłe jej przetaczanie, a więc ciągłe wlewanie w człowieka elektrocytów innej osoby – już nie. U części osób może prowadzić do kumulacji żelaza w organizmie, ale też obciąża układ immunologiczny i doprowadzić do produkcji przeciwciał, bo to przecież są białka pochodzące z innej osoby. Tak więc z umiarem – jest ok, ale zbyt często może zrobić się niebezpieczne. Dlatego tak walczymy o refundację leków, które zmniejszają to obciążenie” – tłumaczy prof. Emilian Snarski, hematolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Ostrożne powinny też być osoby, które suplementują żelazo. Okazuje się bowiem, że aż jedna na 200 osób w Polsce choruje na hemochromatozę – często przegapianą chorobę genetyczną, która polega na nadmiernym wchłanianiu żelaza z przewodu pokarmowego.
– Nie polecam brać żelaza tak po prostu, bo „nam się wydaje”. Jeśli ktoś czuje się osłabiony, jest nienaturalnie blady, obficie miesiączkuje, powinien najpierw zrobić proste badanie krwi i sprawdzić, skąd się bierze ta niedokrwistość. Szczególnie, że niedobór krwinek czerwonych, niedobór żelaza (szczególnie w 5.-6. dekadzie życia) może też być związany z występowaniem choroby nowotworowej. Samodzielne suplementowanie żelaza może zamaskować objawy poważnej choroby i opóźnić diagnozę” – ostrzega specjalista.