Niedziela, 13 lipca 202513/07/2025
690 680 960
690 680 960

Który PIT do czego? Przewodnik po najczęściej spotykanych deklaracjach podatkowych

Podatki i rachunkowość to czarna magia dla wielu osób. Nic zatem dziwnego, że w okresie składania PIT-ów pojawia się mnóstwo pytań. Podstawową kwestią jest ustalenie, który typ deklaracji należy wypełnić. Każdy formularz ma swoje przeznaczenie i odpowiada konkretnej sytuacji zawodowej oraz życiowej. Pracownik etatowy będzie wypełniać inny rodzaj zeznania niż osoba samozatrudniona albo właściciel wynajmowanego mieszkania.

Pośród specjalistycznej terminologii nietrudno się pogubić. Warto zatem poznać podstawowe różnice między najpopularniejszymi formularzami. Dzięki temu rozliczenie przestanie być źródłem stresu i stanie się rutynową czynnością, wykonywaną z większą świadomością. Dowiedz się, które deklaracje mogą Ciebie dotyczyć.

PIT 37 – najczęściej wypełniany formularz

PIT 37 to domyślny formularz dla milionów Polaków. Sięgają po niego wszyscy, którzy otrzymują wynagrodzenie za pośrednictwem płatnika. Do tego grona zaliczają się zatem pracownicy etatowi, zleceniobiorcy, a także osoby objęte umową o dzieło. Płatnik to podmiot wypłacający wynagrodzenie i zarazem pobierający zaliczki na podatek dochodowy.

Jedną z największych zalet PIT 37 jest możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Takie rozwiązanie często przynosi wymierne korzyści. Formularz pozwala również na skorzystanie z różnorodnych ulg. Podatnik może odliczyć opłaty za internet, koszty związane z wychowywaniem dzieci, a także wydatki na rehabilitację albo termomodernizację. Lista dostępnych możliwości jest dość obszerna. Warto zapoznać się z nią przed wypełnieniem zeznania.

PIT 36 – dla przedsiębiorców

PIT 36 jest przeznaczony przede wszystkim dla osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną według zasad ogólnych. Taki formularz wybierają zatem przedsiębiorcy, którzy nie zdecydowali się na podatek liniowy ani ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Podobnie jak w przypadku PIT 37, możliwe jest wspólne rozliczenie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Główna różnica pomiędzy PIT 36 a PIT 37 sprowadza się do sposobu uzyskiwania przychodu. PIT 36 dotyczy sytuacji, w których podatnik samodzielnie prowadzi działalność bez pośrednictwa płatnika. Przy składaniu tego formularza często należy uwzględnić dodatkowe załączniki, takie jak PIT/B. Służą one szczegółowemu wykazaniu przychodów i kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

PIT 36L – dla przedsiębiorców objętych podatkiem liniowym

Osoby prowadzące działalność gospodarczą mają do wyboru 3 główne formy opodatkowania. Należą do nich zasady ogólne, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz podatek liniowy. Przedsiębiorcy korzystający z tej ostatniej opcji są zobowiązani do składania zeznania typu PIT 36L.

Do głównych zalet podatku liniowego zalicza się prostota rozliczenia wynikająca ze stałej stawki na poziomie 19%. Takie rozwiązanie ma jednak również pewne wady. Przede wszystkim istnieją ograniczenia dotyczące możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Poza tym znacznie okrojony jest katalog standardowych ulg i odliczeń.

PIT 11 – informacja od pracodawcy

PIT 11 to nie formularz do rozliczenia, lecz informacja podatkowa wystawiana przez płatników. Otrzymują ją wszystkie osoby, którym w poprzednim roku wypłacano wynagrodzenie z tytułu różnorodnych umów. Dokument zawiera kluczowe informacje potrzebne do wypełnienia właściwego zeznania podatkowego.

W treści można znaleźć dane dotyczące wysokości przychodów, kosztów, składek ZUS oraz zaliczek pobranych na poczet podatku dochodowego. Płatnik powinien dostarczyć wypełniony formularz najpóźniej do końca lutego. Wówczas odbiorca ma jeszcze dwa miesiące, aby sporządzić własne zeznanie.

PIT 28 – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

PIT 28 jest skierowanych do przedsiębiorców oraz właścicieli nieruchomości, którzy korzystają z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Takie rozwiązanie charakteryzuje się prostotą rozliczenia, ale ma też swoje specyficzne zasady.

Cechą przewodnią jest opodatkowanie przychodów, a nie dochodów. Oznacza to, że podatkowi podlegają wszystkie wpływy, bez możliwości odliczenia kosztów. Stawki ryczałtu są zróżnicowane. W zależności od charakteru prowadzonej działalności mogą wynosić od kilku do kilkunastu procent.

Inne popularne formularze – kiedy mogą się przydać?

PIT 39 dotyczy osób, które sprzedały nieruchomość w ciągu pięciu lat od jej nabycia. Formularz pozwala na rozliczenie podatku od zysków kapitałowych lub skorzystanie z dostępnych zwolnień. Dość popularnym rodzajem zeznania okazuje się również PIT 38. Jest on przeznaczony dla osób uzyskujących dochody kapitałowe. Wypełniają go inwestorzy giełdowi, osoby handlujące kryptowalutami oraz sprzedające udziały w spółkach.

Zrozumienie zeznań podatkowych – pierwszy krok do skutecznej optymalizacji

Każda sytuacja podatkowa ma swoje unikalne cechy, a znajomość różnic między poszczególnymi zeznaniami pozwala uniknąć niepotrzebnych komplikacji. Pamiętaj, że podatki to nie tylko obowiązek, ale także szansa na skorzystanie z dostępnych ulg i odliczeń. Poprawnie wypełniony formularz może sprawić, że więcej środków pozostanie w Twojej kieszeni.