Na polu zapadła się ziemia, odkryto jaskinię sprzed kilkuset tys. lat. W środku są ślady działalności człowieka (zdjęcia)

Na jednym z pól pomiędzy Kraśnikiem a miejscowością Trzydnik Duży przed kilkoma miesiącami pojawiło się niewielkie zagłębienie w ziemi. Z czasem jednak zaczęło się ono powiększać, aż ziemia się po prostu zapadła. Wtedy oczom rolnika ukazał się lej,o głębokości ok. 10 metrów. Co więcej, okazało się, że na końcu znajduje się niewielka jaskinia.

O wszystkim został powiadomiony Społeczny Opiekun Zabytków Powiatu Kraśnickiego dr Dominik Szulc, a następnie inni naukowcy i archeolodzy. W piątek wraz z Grzegorzem Mączką z Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, archeologiem prof. dr hab. Jerzym Liberą z Instytut Archeologii UMCS w Lublinie a także geomorfologiem i speleologiem starano się ustalić pochodzenie tego znaleziska.

Sprawdzano, czy powstało naturalnie czy też zostało stworzone przez człowieka. Kolejną ważną sprawą było zbadanie jego trwałości, gdyż zbliża się okres prac polowych, kiedy to rolnicy będą używać ciężkiego sprzętu. Należał więc sprawdzić, czy nie ma zagrożenia w postaci dalszych osunięć gruntu.

– Weryfikacja terenowa wyjaśniła przede wszystkim, że mamy do czynienia z jaskinią krasową o powierzchni kilkudziesięciu m2 i maksymalnej wysokości ok. 140 cm. Na znacznej powierzchni spągu zalega co prawda kilku-centymetrowa warstwa namuliska, jednak wydaje się, że składa się wyłącznie z gruntu powierzchniowego i rumoszu skalnego, który spadł na spąg, gdy zapadła się ziemia i ujawniło wejście do wyrobiska – wyjaśnia dr Dominik Szulc.

Jak podejrzewają naukowcy, jaskinia powstała najprawdopodobniej w efekcie krasowienia, czyli rozpuszczania i wymywania skał przez wody podziemne. Następnie, w efekcie stopniowego usuwania podłoża skalnego przez wodę lub zapadnięcia się stropu jaskini, powstało niemal pionowe zejście do niej. Ma ono przekrój owalny i wymiary przy powierzchni gruntu ok. 100-120 cm. Oznacza to, że jaskinia może mieć od 430 do 730 tys. lat.

Co ważne, w jaskini znaleziono ślady działalności człowieka. Jej strop jest bowiem obrobiony na „płasko”, a na ścianach widać liczne, krótkie i długie, płytkie ślady pracy mechanicznej, najprawdopodobniej ciosów toporka. W jednym miejscu jest też wyraźny i głęboki ślad wbicia klina.

– Układ i położenie tych śladów pracy człowieka sugeruje, że jaskinia, powstała w sposób naturalny prawdopodobnie kilkaset tysięcy lat temu, była wtórnie użytkowana przez naszych przodków celem wydobywania skały wapiennej, być może w blokach o długości ok. 40 cm – dodaje dr Dominik Szulc.

Naukowcy tłumaczą, że przed laty wapień był często wykorzystywany w budownictwie, więc jaskinia mogła być jedną z wychodni tego materiału budowlanego. Po zaniechaniu jej dalszego użytkowana, wejście zostało zasypane, jednak w ostatnim zaś czasie zaczęło się ono powoli ujawniać, aż studnia krasowa w całości pojawiła się ponownie oczom ludzkim. Teraz trwają działania mające na celu ustalenie w jaki sposób jaskinia będzie poddana ochronie. Jest bowiem nadzieja, że uda się ją tak zabezpieczyć, aby w przyszłości można było do niej ponownie wejść w celach naukowych.

Pewne jest, że obiekt ten nie nadaje się do udostępniania zwiedzającym, gdyż jest zbyt mały, niski, a dodatkowo prowadzi do niego strome i niebezpieczne wejście. Jednak zgodnie ze zwyczajem stosowanym w speleologii, jaskinia otrzyma nazwę. Przywilej ochrzczenia jaskini otrzymali jej odkrywcy.

Galeria zdjęć

Następna strona

(fot. Społeczny Opiekun Zabytków Powiatu Kraśnickiego)