W 1/3 skontrolowanych fotelików rowerowych Inspekcja Handlowa ujawniła nieprawidłowości

Kontrole Inspekcji Handlowej zostały przeprowadzone w I kwartale 2021 roku przez 10 wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej: Białystok, Gorzów Wlkp., Kielce, Kraków, Lublin, Olsztyn, Rzeszów, Szczecin, Warszawa, Wrocław.

Celem kontroli była ocena bezpieczeństwa fotelików rowerowych pod kątem spełniania wymagań bezpieczeństwa określonych w ustawie z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów, z uwzględnieniem kryteriów zawartych w normie PN-EN 14344:2006. W ramach prowadzonych działań skontrolowano 92 partie różnego typu fotelików rowerowych.

Kontrolami objęto 46 przedsiębiorców, w tym: 28 placówek sprzedawców detalicznych, 11 placówek detalicznych wielkopowierzchniowych, 3 producentów, 2 sprzedawców hurtowych i 2 pierwszych dystrybutorów.

Wyniki kontroli

Ogółem zakwestionowano 31 partii produktów (co stanowi 33,7% wszystkich skontrolowanych), z czego w 10 z nich stwierdzono wady stwarzające zagrożenie dla dzieci. W trakcie kontroli inspektorzy wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej pobrali 8 modeli fotelików rowerowych do badań laboratoryjnych w zakresie wymagań mechanicznych określonych w normie PN-EN 14344. Testy dały wyniki negatywne w przypadku wszystkich próbek (100%.), ujawniając różnego rodzaju nieprawidłowości, w tym: odłączenie się małych elementów, brak skuteczności systemu mocowania fotelika do roweru, brak skuteczności systemu pasów zabezpieczających (szczegóły w załączniku).

Natomiast, w efekcie badań organoleptycznych inspektorzy jednego z wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej zakwestionowali dodatkowo bezpieczeństwo 3 modeli fotelików rowerowych wykonanych z wikliny, przeznaczonych do montowania z przodu roweru.

We wszystkich ujawniono liczne wady konstrukcyjne: oparcie zasłaniające widoczność kierującemu rowerem; niewystarczające mocowanie fotelika do roweru za pomocą dwóch metalowych haków zawieszanych na kierownicy roweru, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek innego zabezpieczenia lub mechanizmu, który pozwalałby uniknąć niezamierzonego odłączenia go od roweru oraz brak co najmniej jednego punktu mocowania do roweru, który nie byłby kierownicą lub przedłużeniem wspornika kierownicy; brak systemu ograniczającego, np. uprzęży paskowej; brak osłon integralnych, przyległych do każdego podnóżka, chroniących stopy dziecka przed kontaktem z kołami roweru; brak pasków przy podnóżkach, ograniczających ruch stóp przewożonego dziecka.

Z kolei, nieprawidłowości związane z oznakowaniem zostały stwierdzone w 25 partiach fotelików. Ich przedmiotem były: niepełne zapisy w instrukcji użytkowania – 12 przypadków, brak oznaczeń/ostrzeżeń bezpośrednio na produkcie – 7 przypadków, brak jakichkolwiek oznaczeń (danych przedsiębiorcy wprowadzającego produkt na rynek; danych identyfikujących produkt, ostrzeżeń) i brak dołączenia instrukcji użytkowania – 3 przypadki (foteliki wykonane z wikliny), ostrzeżenie na produkcie w języku obcym, bez polskiej wersji językowej – 2 przypadki, bezpodstawne oznakowanie znakiem CE – 1 przypadek, brak dołączenia instrukcji użytkowania do produktu – 1 przypadek.

Działania Inspekcji Handlowej

Nieprawidłowości stwierdzono u 21 przedsiębiorców, tj. w 45,6% skontrolowanych podmiotów gospodarczych. Uzupełnienie braków w oznakowaniu następowało w zdecydowanej większości jeszcze w toku prowadzonych czynności kontrolnych, niejednokrotnie w porozumieniu z podmiotami odpowiedzialnymi za wprowadzenie tych produktów na rynek.

Zdecydowanie rzadziej kontrolowani wstrzymywali ich sprzedaż do czasu poprawy oznakowania bądź zwracali foteliki do dostawców. W następstwie przeprowadzonych działań kontrolnych wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej wystosowali do przedsiębiorców odpowiedzialnych za wprowadzenie produktów na rynek 9 pism informujących/wystąpień pokontrolnych o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie oznakowania wraz z wnioskami o usunięcie uchybień. Szczegółowe informacje dostępne są w wojewódzkich inspektoratach Inspekcji Handlowej.

Z kolei wytwórcy wadliwych fotelików rowerowych z wikliny wycofali je ze sprzedaży i dokonali ich utylizacji. Ponadto, inspektorzy jednego z wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej natrafili na fotelik rowerowy, który został zgłoszony w 2013 r. przez słowacki organ nadzoru rynku do systemu RAPEX. Kontrolowany podjął decyzję o zwrocie fotelików do dostawcy, który następnie zwrócił je do pierwszego dystrybutora w Polsce, a ten je zutylizował.

Działania UOKiK

W przypadku akt kontroli dotyczących 3 modeli fotelików rowerowych Prezes UOKIK umożliwił producentom podjęcie dobrowolnych działań polegających na powiadomieniu konsumentów o zagrożeniu stwarzanym przez foteliki i możliwości ich zwrotu, a w przypadku zwrotu produktów od konsumentów – ich utylizacji. Producenci zobowiązali się również do zaprzestania produkcji oraz zniszczenia fotelików posiadanych na stanie magazynowym.

Podsumowując wyniki kontroli należy podkreślić, że nieprawidłowości zostały ujawnione łącznie w nieco ponad 1/3 skontrolowanych partii fotelików rowerowych. Ogólny odsetek partii produktów, w których stwierdzono różnego typu wady konstrukcyjne wyniósł 10,9%. Kontrola wykazała po raz kolejny, że w sprzedaży można spotkać foteliki rowerowe z wikliny, które nie spełniają żadnych norm bezpieczeństwa, zarówno w zakresie konstrukcji, jak i oznakowania. Niepokojący jest też fakt, że badania laboratoryjne we wszystkich przebadanych modelach fotelików dały wyniki negatywne (7 na 8 próbek zostało uznanych za stwarzające zagrożenie dla dzieci).

Najwięcej nieprawidłowości w oznakowaniu dotyczyło niekompletnych zapisów w instrukcjach użytkowania, a w dalszej kolejności – braku oznaczeń lub ostrzeżeń bezpośrednio na produktach. W przypadku trzech modeli fotelików rowerowych wykonanych z wikliny nie zamieszczono jakichkolwiek oznaczeń i ostrzeżeń oraz nie dołączono jakichkolwiek instrukcji użytkowania.

W porównaniu do poprzedniej kontroli fotelików rowerowych, która miała miejsce w III kwartale 2019 r. w ramach kontroli rowerów dziecięcych i fotelików rowerowych nastąpił znaczący wzrost ogólnego odsetka zakwestionowanych partii (obecnie 33,7%, poprzednio 18,6%), jak również ujawniono większą ilość fotelików wadliwych konstrukcyjnie (obecnie 10 partii, poprzednio 1 partia), na co niewątpliwy wpływ miało przeprowadzenie badań laboratoryjnych.

Rozróżniamy następujące kategorie fotelików rowerowych:
• A15 i A22 – foteliki odpowiednio dla dzieci do 15 kg lub do 22 kg montowane za rowerzystą (do rury podsiodłowej lub do bagażnika),
• C15 – foteliki dla dzieci do 15 kg montowane pomiędzy kierownicą a siodełkiem (na belce, którą przykręca się do rurek pod kierownicą i siodełkiem lub do wspornika kierownicy).
• Nie oznacza to, że nie znajdziemy na rynku fotelików w wersji z większym obciążeniem, czy też montowanych przed kierownicą, ale wykraczają one poza normowaną kategoryzację.

Przy zakupie fotelika rowerowego sprawdź, czy:
• określono masę dziecka, dla którego dedykowany jest produkt,
• została dołączona instrukcja obsługi w języku polskim zawierająca zasady prawidłowego montażu, użytkowania i konserwacji,
• na produkcie, jego opakowaniu lub w instrukcji znajduje się nazwa i adres producenta – wiadomo wtedy, kto odpowiada za jakość i bezpieczeństwo produktu.
• Przechowuj instrukcje i informacje dotyczące bezpiecznego używania, aby w razie potrzeby móc do nich zajrzeć.

Porady dla konsumentów

Zweryfikuj również elementy konstrukcyjne i upewnij się, że:
• nie ma ostrych, niebezpiecznych dla dziecka krawędzi i naroży,
• montowanie i demontaż wymaga: zastosowania narzędzia lub uruchomienia dwóch zabezpieczeń równocześnie (np. jednoczesnego wciśnięcia przycisku i przesunięcia dźwigni) lub użycia dwóch niezależnych automatycznych systemów zamykających (np. mocowanie jednocześnie do bagażnika oraz rurki pod siodełkiem),
• kontakt stóp dziecka ze szprychami jest uniemożliwiony przez dodatkowe osłony z podnóżkami,
• podnóżki zaopatrzone są w paski ograniczające możliwość wysunięcia się stóp dziecka,
• foteliki tylne mają wyraźnie zaznaczony środek ciężkości,
• foteliki tylne mocowane do bagażnika mają dodatkowe złącze, nieodłączalne od fotelika, ograniczające jego ruch do tyłu.

Pamiętaj również:
• Zawsze zakładaj dziecku kask ochronny.
• Zawsze zapinaj pasy zabezpieczające.
• Nie pozostawiaj dziecka w foteliku bez nadzoru.

UWAGA! W sprzedaży można spotkać foteliki rowerowe wyplatane z wikliny. Są one tanie, estetyczne, lekkie i wyprodukowane z ekologicznych materiałów, jednakże z reguły nie spełniają żadnych standardów bezpieczeństwa i nie zapewniają odpowiedniego poziomu ochrony. Jeśli chcesz przewozić swoje dziecko w takim foteliku, robisz to na własne ryzyko!

(fot. pixabay.com)